Page 48 - Konu Özetleri TYT AYT Felsefe

İYİLİK VE MUTLULUK İLİŞKİSİ - ÖZGÜRLÜK, SORUMLULUK VE KURAL İLİŞKİSİ

İnsanlar eylemlerinde özgürse neden kurallara uymak zorundadır?
Özgürlük, sorumluluk ve kurallar arasında nasıl bir ilişki vardır?

EMRE’NİN SEÇİMİ
Okulda beden eğitimi dersleri dışında spor salonunun ve spor malzemelerinin kullanılması yasaktır. Bir gün salonun boş
olduğunu ve öğretmenlerin olmadığını gören Ahmet, spor salonunda oynamak için arkadaşlarını çağırır. İki arkadaşı spor
salonuna gitmeyi kabul eder. Emre, yasak olduğu için kabul etmez fakat arkadaşları onu korkaklıkla suçladığı için kabul et-
mek zorunda kalır. Daha sonra oynarlarken top cama gelir ve cam kırılır. Kırılan cam parçalarından dolayı arkadaşlarından
biri kolundan yaralanır. Olay sonrasında Emre öğretmenlerine kendisinin suçlu olmadığını, arkadaşlarının zorlamasıyla
spor salonuna gittiğini söyler. Fakat tüm öğrenciler daha önce okul kuralları konusunda bilgilendirilmiştir.

Emre’nin arkadaşlarının onu korkaklıkla itham etmesi nedeniyle yasak olan bir eylemi yapması özgürce karar
vermediği anlamına gelir mi?
Daha önceki derslerimizde bir insanın özgür olması için seçimlerini kendi iradesiyle yapması gerektiğini belirtmiştik. Emre
yasak olduğunu bilmesine ve okul kuralları hakkında daha önce bilgilendirilmesine rağmen arkadaşlarının onunla alay
edeceği korkusuyla bu eylemi gerçekleştirmiştir. Arkadaşları Emre’nin iradesini elinden almamıştır. İstemeyerek de olsa
bu eylemi Emre kendi iradesi ile seçtiğinden özgürdür.

Emre’nin yasak olan bir davranışı istemeyerek yapmış olması yaptığı eylemden sorumlu olmadığı anlamına gelir mi?
Emre yasak olduğunu bilmesine rağmen spor salonuna izinsiz girmiştir. İstemeyerek de olsa bir arkadaşı Emre ve arka-
daşının kurallara uygun davranmaması sonucunda yaralanmıştır. Emre bu davranışı kendi iradesiyle seçtiğinden yaptığı
eylemin sonuçlarını üstlenmelidir yani Emre yaptığı eylemden sorumludur.

Okul yaşamı da dâhil olmak üzere hayatın birçok alanında kurallara uymak insanın özgürlüğünü kısıtlar ve sorum-
luluğunu azaltır mı?
Her insan bir toplum içinde yaşar ve herkesin birtakım hak ve özgürlükleri vardır. Her bireyin bu hak ve özgürlükleri müm-
kün olduğunca kullanabilmesi için toplumsal yaşamda kural ve değerlere gereksinim vardır. Çünkü bir kişi hiçbir kuralı
tanımadan eylemde bulunursa karşısındaki kişi de aynı şekilde davranır. Örneğin okulda kurallara bir öğrenci uymaz ve
bunun sonuçlarına da katlanmazsa her öğrenci istediği gibi davranır ve bunun sonucunda kaos ortamı oluşur. Evet, insan
eylemlerinde özgürdür fakat bu başkalarına karşı sorumluluğunun olmadığı anlamına gelmez. Özgürlük ve sorumluluk
bilincine sahip olan insanlar hem kendisine hem çevresine karşı saygılı insanlardır.

50 MEBİ KONU ÖZETLERİ FELSEFE - TYT/AYT