Page 74 - Konu Özetleri TYT Biyoloji

CANLILARIN SINIFLANDIRILMASININ AMACI VE ÖNEMİ, SINIFLANDIRILMADA KULLANILAN KATEGORİLER

Embriyolojik ve filogenetik kökenleri farklı, görevleri aynı olan organlara analog organ denir. Yapay sınıflandırmada analog
organlar dikkate alınır. Örneğin, kuşun kanadı ve sineğin kanadı analog organdır. Her iki organın da dış görünüşleri ve
görevleri benzer olmasına rağmen kuşun kanadı kas, sinir, deri gibi yapılardan; sineğin kanadı ise deri çıkıntısından
oluşmuştur.

Kuşun kanadı Sineğin kanadı
Canlıların köken benzerliklerine, akrabalık derecelerine, sahip oldukları homolog yapılarına bakılarak yapılan sınıflandırmaya
doğal (filogenetik) veya bilimsel sınıflandırma denir.
İlk doğal sınıflandırmayı John Ray (Con Rey) yapmıştır.
Bilimsel sınıflandırmada canlıların akrabalık derecesini tespit etmek için aşağıdaki özellikler dikkate alınır.

Vücut simetri benzerliği Embriyonik gelişim Fizyolojik benzerlik Organların kökeni
evrelerinin benzerliği

Hücresel yapıların DNA ve protein Biyokimyasal özelliklerin Anatomik benzerlik
benzerliği benzerliği benzerliği

Embriyonik kökeni aynı olan, yapı ve gelişimleri birbirine benzeyen, aynı veya farklı fonksiyonları yerine getiren organlara
homolog organlar denir.
Bilimsel sınıflandırmada homolog organlar dikkate alınır. Örneğin; kedi, at ve kurbağanın ön bacağı, insanın kolu, balina-
nın ön yüzgeci ve kuşun kanadı homolog organlardır.
Homolog organlar, görev bakımından farklı olmalarına rağmen organlarının yapısında yer alan kemikler açısından benzer
anatomik yapıya ve fizyolojik özelliklere sahiptir.

Kedinin ön bacağı Atın ön bacağı Kurbağanın ön bacağı İnsan kolu Balinanın ön yüzgeci Kuşun kanadı

Yapay (ampirik) ve doğal (filogenetik) sınıflandırma arasındaki farklar aşağıdaki gibi sıralanabilir.
Yapay (Ampirik) Sınıflandırma Doğal (Filogenetik) Sınıflandırma
Canlıların tüm özellikleri (anatomik, fizyolojik, morfolojik,
Canlıların dış görünüşleri ve yaşadıkları yer dikkate alınır.
genetik, embriyolojik vb.) dikkate alınır.
Analog organlar dikkate alınır. Homolog organlar dikkate alınır.
Nitel gözleme dayanır. Nicel gözleme dayanır.
Bilimsel adlandırma kullanılmamıştır. Bilimsel adlandırma kullanılmıştır.

Günümüzde geçerliliğini yitirmiştir. Günümüzde geçerli olan sınıflandırma biçimidir.
Yapay ve doğal sınıflandırma arasındaki farklar

74 MEBİ KONU ÖZETLERİ BİYOLOJİ - TYT