Page 92 - Konu Özetleri TYT Biyoloji

HAYVANLAR ÂLEMİ-OMURGASIZ HAYVANLAR

• Suda yaşayanlar solungaçlarla, karada yaşayanlar ise kabuk altındaki genişlemiş yüzeyle solunum yaparlar. Çoğu
yumuşakçada açık dolaşım görülür. Ahtapotta ve kalamarda ise dolaşım kapalıdır.
• Yumuşakçalar eşeyli olarak çoğalır. Birçok salyangoz hermafrodittir.
• Bazı türlerinde, pürüzsüz ve parlak sedef tabakası bulunur. Midyeler, silleri yardımıyla solungaçları üzerindeki mukusa
yapışan mikroorganizmaları yiyerek beslenir.
• Ahtapot, mürekkep balığı, salyangoz, istiridye yumuşakçalara örnek verilebilir. Yumuşakçaların pek çok çeşidi in-
sanlar tarafından besin maddesi olarak tüketilir. İstiridyelerden elde edilen inci ise sedef, takı ve süs eşyası yapı-
mında kullanılmaktadır.

Salyangoz Ahtapot
Eklem Bacaklılar
• Eklem bacaklılar, karasal hayata başarılı şekilde uyum sağlamış; dünya üzerinde geniş alanlara yayılmış omurgasız
canlılardır.
• Eklem bacaklılarda bulunan dayanıklı ve hafif dış iskelet, uçmayı kolaylaştırır ve hemen altındaki iç organları korur.
Dış iskelet, esnek olmadığından büyümeyi sınırlar. Bu nedenle eklem bacaklılarda embriyonel dönemde başkalaşım
(metamorfoz) ve ergin dönemde deri değiştirme olayı görülür.

• Eklem bacaklıların hareket organları; yürüme, yüzme, sıçrama, zıplama, uçma, yakalama, kazma, delme gibi değişik
işlevleri yerine getirir. Kanat, hayvanlar âlemi içerisinde ilk olarak böceklerde görülür.

• Eklem bacaklılarda beslenme tiplerine göre ağız yapıları; kesme, delme, çiğneme, yalama veya emme görevlerini
yerine getirecek şekilde özelleşmiştir.

• Solunum çoğunda trakelerle, örümceklerde kitapsı akciğerlerle, suda yaşayanlarda ise solungaçlarla olur. Böceklerin
dolaşım sıvısında solunum gazlarının taşınmasını sağlayan pigment bulunmaz.

• Eklem bacaklılar açık dolaşım sistemine sahiptir.
• Boşaltım atıkları ürik asittir.

• Eklem bacaklılar ayrı eşeyli canlılardır. Bazı türleri hermafrodittir. Döllenme, dişi bireyin vücudu içerisinde gerçekleşir.

• Eklem bacaklılara yengeç, karides, ıstakoz, akrep, kene, örümcek, çekirge, kelebek, sinek, dev arı, kırkayak, çıyan
gibi canlılar örnek olarak verilebilir.

Kelebek Yengeç

92 MEBİ KONU ÖZETLERİ BİYOLOJİ - TYT