Page 94 - Konu Özetleri TYT Biyoloji
P. 94
BİYOLOJİ
KONU
ÖZETİ HAYVANLAR ÂLEMİ-OMURGALI HAYVANLAR
TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT
HAYVANLAR ÂLEMİ-OMURGALI HAYVANLAR
Omurgalı Hayvanlar
• Omurgalıların en ayırıcı özelliği, vücutlarının sırt kısmında birbirini takip eden omurlardan yapılmış bir omurgaya sahip
olmalarıdır.
• Omurgalı hayvanlarda kıkırdak veya kemikten yapılmış bir iç iskelet ile vücudun sırt kısmında bir sinir kordonu bulunur.
• İlkel omurgalılarda iskelet kıkırdak hâlinde olup gelişmiş omurgalılara doğru gidildikçe kemikleşmeye başlar.
• Bütün omurgalılarda kapalı dolaşım sistemi görülür. Kalp yapısı, balıklardan memelilere doğru gidildikçe gelişir.
Kalpleri en az iki, en çok dört odacık ihtiva eder.
• Suda yaşayanlar solungaç, karada yaşayanlar akciğer solunumu yapar.
• Alyuvar hücrelerinde solunum pigmenti olarak kana kırmızı renk veren hemoglobin bulunur.
• Sindirim sistemleri, farklı birçok görevi yerine getiren özelleşmiş bölgeler içerir. Besinlerini katı parçalar hâlinde alıp
çiğneyerek yutan omurgalıların otobur, etobur, hem otobur hem etobur olan türleri vardır.
• Boşaltım organları böbrek, boşaltım atıkları amonyak, üre veya ürik asittir. Boşaltım ve üreme organı açıklıkları, tek
veya ayrı ayrı olarak bulunur.
• Omurgalıların tümü eşeyli yolla ürer. Balık ve iki yaşamlılarda dış döllenme; sürüngen, kuş ve memelilerde iç döllenme
görülür. Bazılarında yavru bakımı vardır.
Omurgalı hayvanlar beş gruba ayrılarak incelenir:
Balıklar
• Balıklar, tatlı ve tuzlu sularda yaşar.
• Vücutları, suyu geçirimsiz pullarla kaplıdır. Köpek balığı, çekiç balığı, vatoz gibi türlerinde kıkırdaktan; hamsi, sazan,
levrek gibi türlerinde kemikten yapılmış iç iskelet bulunur.
• Köpek balıkları gibi bazı balıklar hariç diğer tüm balıklarda dış döllenme ve dış gelişme görülür. Genelde yavru bakımı
yoktur. Vücut ısıları, dış ortam sıcaklığına bağlı olarak değişen canlılardır.
• Balıklar kış uykusuna yatmaz.
• Solungaç solunumu yapar.
• Boşaltım atıkları amonyaktır.
• Kalpleri iki odacıklıdır. Kalplerinde sadece kirli kan bulunur. Kalpten pompalanan kan, solungaçlarda temizlendikten
sonra kalbe geri dönmeden vücuda gönderilir.
• Çoğu balıkta suda batmadan kalmayı sağlayan hava kesesi bulunurken köpek balıklarında bulunmaz. Bu nedenle
köpek balıkları batmamak için sürekli yüzmek zorundadır.
Alabalık Vatoz
94 MEBİ KONU ÖZETLERİ BİYO
BİYOLOJİ - TYTLOJİ - TYT