Page 154 - Konu Özetleri TYT Fizik

FİZİK

KONU DALGALAR
ÖZETİ
TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT

YAY DALGALARININ FARKLI ORTAMLARA GEÇİŞİ VE YAY DALGALARININ GİRİŞİMİ
ATMALARIN YANSIMASI VE İLETİMİ
Farklı kalınlıkta sarmal yaylar birbirine bağlandığında, bağlantı noktasında, gelen atmanın bir kısmı geldiği ortama geri
dönerken (yansıma), bir kısmı da diğer yaya geçerek ilerler (iletilme).

a) İnce Yaydan Kalın Yaya Geçiş
Hafif yaydan ağır yaya baş yukarı (tepe) olarak gönderilen bir atma, O
bağlantı noktasında bir kısmı yine baş yukarı (tepe) olarak ağır yaya,
gelen genliği ve hızı küçülerek geçer. Bir kısmı da baş aşağı (çukur) olarak
ters dönerek yansımaya uğrar.
A g O Bu geçişte,

x gelen Yansıyan atma, gelen atma ile aynı yayda olduğu için hem hızının bü-
yüklüğü hem de genişliği, gelen atma ile aynıdır.
İnce yay Kalın Yay
v = v ve x = x
yansıyan gelen yansıyan gelen
İletilen atma kalın yayda olduğu için hız büyüklüğü azalır.
iletilen v = v > v ve x = x > x
yansıyan gelen iletilen yansıyan gelen iletilen
x yansıyan O A Gelen, yansıyan ve iletilen atmaların frekansları kaynağa bağlıdır, de-
i
A y x iletilen ğişmez. Gelen atmanın genliği (A ), hem yansıyan atmanın genliğine
g
(A ) göre hem de iletilen atmanın genliğine (A ) göre daha büyüktür.
y i
A > A ve A > A
yansıyan g i g y
Yansıyan atmanın genliği (A ) ile iletilen atmanın genliği (A ) arasında
y i
bir büyüklük ilişkisi belirlenemez.

HATIRLAYALIM
Bir atma sabit uca geldiğinde ters dönerek yansır.

b) Kalın Yaydan İnce Yaya Geçiş
Gelen atma Kalın yaydan ince yaya baş yukarı (tepe) gönderilen atmanın
bir kısmı baş yukarı (tepe) iletilirken bir kısmı da yine baş yukarı
g
(tepe) olacak şekilde yansır.
A g O Bu geçişte,
x g İnce yay Yansıyan atma, gelen atma ile aynı yayda olduğu için hem hız
Kalın Yay büyüklüğü hem de genişliği gelen atma ile aynıdır.
v = v ve x = x
yansıyan gelen yansıyan gelen
İletilen atma ince yayda ilerlediği için hız büyüklüğü artar.
Gelen atma
i v yansıyan = v gelen < v iletilen ve x yansıyan = x gelen < x iletilen
y Gelen, yansıyan ve iletilen atmaların frekansları eşittir. Atmaların
A (dalgaların) frekansı kaynak frekansına bağlı olarak değişir.
A y O i İletilen atmanın genliği (A ), gelen atmanın genliği (A ) ve yansı-
x y x i i g
yan atmanın genliği (A ) arasında ;
y
Yansıyan atma İletilen atma A > A > A ilişkisi vardır.
g
y
i

154 MEBİ KONU ÖZETLERİ FİZİK - TYT