Page 171 - Konu Özetleri TYT Fizik

GÖLGE

KRİTİK BİLGİ

Noktasal ışık kaynağı cisme yaklaştırıldıkça ve ekran cisimden uzaklaştırıldıkça tam gölge alanı artar.
Bir cismin gölgesi bir ışık kaynağından ışık alıyorsa bu bölgede oluşan gölge yarı gölge olarak tanımlanır.

PÜF NOKTA

Tam gölge ve yarı gölge oluşturabilmek için noktasal iki ışık kaynağı yada küresel bir ışık kaynağı kullanmak gerekir.

ok
İki noktasal ışık kaynağı ve saydam olmayan cisim ile oluşturulan sistem-
de perde üzerinde her iki kaynaktan da ışık almayan bölgede tam gölge
sadece tek bir kaynaktan ışık alan bölgede yarı gölge oluşur. Perdenin
K L geri kalan kısmında ise her iki kaynaktan da ışık alabildiği için aydınlıktır.

DİKKAT

Tam ve yarı gölge alanının değişimi,
K ışık kaynağı ok yönünde hareket ederse tam gölge büyür, yarı gölge küçülür.
L ışık kaynağı ok yönünde hareket ederse tam gölge değişmez, yarı gölge büyür.
Sadece cisim ok yönünde hareket ederse tam gölge ve yarı gölge küçülür.
Sadece perde ok yönünde hareket ederse tam gölge ve yarı gölge büyür.

İki farklı noktasal ışık kaynağı aynı düşey doğrultuda tutularak önlerine
saydam olmayan bir cisim konulduğunda tam gölge ve yarı gölge şekil-
deki gibi oluşur.

Küresel Işık Kaynağı
Kaynak ve cisim aynı büyüklükte ise
Küresel ışık kaynağı şekildeki gibi yerleştirildikten sonra kaynakların
uçları noktasal birer ışık kaynağı gibi düşünülür. Kaynak perde arasına
saydam olmayan cisim şekildeki gibi yerleştirildiğinde perde üzerinde iki
farklı bölge oluşur. Kaynaklardan hiç ışık almayan bölgede tam gölge
biraz ışık alan bölgede yarı gölge oluşur. Perdenin geri kalan kısmında
ise her iki kaynaktan da ışık alabildiği için aydınlıktır.

FİZİK - TYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 171