Page 75 - Konu Özetleri TYT Fizik

ENERJİ YAYILMA YOLLARI VE ENERJİ İLETİM HIZI

Güneş panelleri, güneşten gelen ışınları kullanarak elektrik enerjisi üreten
cihazlardır. Bu paneller, ışıma yoluyla güneşten gelen enerjiyi fotovoltaik
hücrelerde elektrik enerjisine dönüştürürler. Bu teknoloji, temiz ve sürdürü-
lebilir bir enerji kaynağı olarak önem kazanmaktadır.

Güneş ocakları güneş enerjisini kullanarak ısı üreten cihazlardır. Bu ci-
hazlarda, güneş ışınları odaklayarak yüksek sıcaklıklar elde edilir. Güneş
ocaklarında ısı transferi ışıma yoluyla gerçekleşir; yani güneş ışınları, güneş
ocağı tarafından toplanır. Bu şekilde, güneş enerjisi ışıma yoluyla ısıya dö-
nüştürülür ve kullanılır.

KATI MADDEDEKİ ENERJİ İLETİM HIZINI ETKİLEYEN DEĞİŞKENLER

Katı maddelerde ısı, iletim yoluyla yayılır. İletim, maddelerin cinsine göre farklı hızlarda gerçekleşir. Örneğin, bir demir
çubuğun bir ucunu ateşe koyduğunuzda, ısı hızla çubuğun diğer ucuna yayılır. Ancak, aynı şeyi bir plastik çubukla dener-
seniz, ısı bu kez çok daha yavaş yayılır.

Aynı uzunluk ve kalınlıktaki bakır ve demir çubuklar, şekildeki
Bakır çubuk Demir çubuk gibi birleştirilip birleşme noktalarına ısı verildiğinde, bakır çu-
buktaki termometrelerin sıcaklık değişimlerinin demir çubuğa
göre daha fazla olduğu görülür. Bunun nedeni, bakır çubuğun
Isıca Isıca demir çubuğa göre ısıyı daha hızlı iletiyor olmasından kaynak-
yalıtkan yalıtkan lanmaktadır.
ayak ayak

Isı iletim hızı, birim zamanda aktarılan ısı miktarını ifade eder. Bu hız, ısı iletim katsayısı (k) ile doğru orantılıdır. Isı iletim
katsayısı, maddenin cinsine bağlı bir özelliktir ve farklı malzemeler için farklılık gösterir. Genellikle, metaller yüksek ısı
iletim katsayısına sahipken, yalıtım malzemeleri daha düşük ısı iletim katsayısına sahiptir.

Aynı sıcaklıkta olsalar bile, metal kaşığın ısı iletkenlik katsayısı tahta kaşığın
ısı iletkenlik katsayısından büyük olması nedeniyle metal kaşık, dokunuldu-
ğunda daha hızlı bir şekilde bedenimizden ısı alır ve bu da metal kaşığın daha
soğuk algılanmasına neden olur.

KRİTİK BİLGİ
Yapısında çok sayıda serbest elektron bulunduran mal-
zemeler elektriği iyi ilettiği gibi ısıyı da iyi iletirler.

FİZİK - TYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 75