Page 80 - Konu Özetleri TYT Fizik

FİZİK

KONU ISI VE SICAKLIK
ÖZETİ
TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT

GENLEŞME

Sıcaklık artışıyla birlikte, maddelerin atom ve molekül-
leri daha fazla enerji kazanır. Bu durumda, parçacıklar
ISITMA arasındaki uzaklık artar ve madde genişler. Bu doğal
sürece genleşme denir.

Tam tersine, sıcaklık düştüğünde atom ve molekülle-
rin kinetik enerjisi azalır ve parçacıklar birbirine yak-
laşır, madde ise küçülür. Bu sürece ise büzülme adı
SOĞUTMA
verilir.

Genleşme, katılarda, sıvılarda ve gazlarda gerçekleşebilir.

GÜNLÜK HAYATTA GENLEŞME

Köprü genleşme derzleri, köprü yapısının farklı bölümle-
ri arasındaki termal genleşme farklarını dengelemek için
kullanılan yapısal bileşenlerdir. Sıcaklık değişimlerine tepki
gösteren köprü malzemelerinin genleşme veya büzülmesini
sağlarlar. Bu derzler, köprüdeki yapısal stresi azaltır, malze-
me hasarını önler ve köprünün uzun ömürlü olmasını sağlar.

Tren rayları sıcak havalarda uzar, soğuk havalarda ise kısa-
lır. Bu durum, rayların düzgün çalışmasını engelleyebilir. Bu
yüzden tren raylarında genleşme derzleri kullanılır. Genleş-
me derzleri, rayların sıcaklık değişimlerine uyum sağlama-
sına yardımcı olur ve tren seyahatlerini güvenli hale getirir.

Sıcak hava balonları, içine doldurulan hava ısıtıldığında
genleşir ve özkütlesi azalır. Balonun içindeki hava, dışarı-
daki havadan daha hafif olduğunda balona yukarı yönlü bir
kuvvet etki eder. Bu kuvvet, balonun ve sepetin toplam ağır-
lığından fazla olduğunda balon yükselmeye başlar. Yani,
sıcak hava balonları, içlerindeki ısıtılmış hava sayesinde
yükselirler.

80 MEBİ KONU ÖZETLERİ FİZİK - TYT