Page 32 - Konu Özetleri TYT Kimya

KIMYA

KONU PERIYODIK ÖZELLIKLERIN DEĞIŞME EĞILIMLERI
ÖZETI
TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT

PERIYODIK ÖZELLIKLER

ATOM YARIÇAPI
• Atomun çekirdeğinden en dış katmana kadar olan uzaklıktır.
• Bir grupta yukarıdan aşağı doğru katman sayısı arttıkça çap artar.
1A
Li 2 ) 1 )
3

Na 2 ) 8 ) 1 )
11

K 2 ) 8 ) 8 ) 1 )
19

• Bir periyotta soldan sağa doğru katman sayısı aynıdır. DIKKAT
Ancak çekirdek yükü arttığından yarıçap küçülür.
Periyodik cetvelde çap sıralaması yapılırken
3. Periyot: Na 2 ) 8 ) 1 ) Mg 2 ) 8 ) 2 )
11 12 öncelikle periyot numarasına bakılır.
Yarıçapları † Na > Mg
11 12
• Bir atom elektron aldıkça (anyon) çapı büyür. Elektron verdikçe (katyon) çapı küçülür (r r ).
X
X X r
�
+
• İzoelektronik türlerde katman sayısı eşit olacağından çekirdek yükü arttıkça çap küçülür ( Na < F ).
11 9

IYONLAŞMA ENERJISI
• Gaz hâlindeki atomdan bir elektron koparmak için verilmesi gereken enerjiye birinci iyonlaşma enerjisi denir.
+
X(g) + İE † X (g) + 1e �
1
+
2+
X + İE † X + 1e �
2
• Bir atom veya iyondan elektron koparmak endo termik (enerji alan) olaydır.
• Bir atomun en fazla atom numarası kadar iyonlaşma enerjisi değeri vardır. Bu enerjiler arasında İE < ……. < İE
n
1
ilişkisi vardır.
• Elektron koptukça elektron başına düşen çekim gücü artacağından iyonlaşma enerjisi değeri de artar.
• Yeteri kadar enerji verildiğinde bir atomun tüm elektronları koparılabilir.
• Düşük enerji ile kopan elektron sayısı, A gruplarında grup numarasını verir.
Element IE (kJ/mol) IE (kJ /mol) IE (kJ/mol) IE (kJ/mol) IE (kJ/mol)
1 2 3 4 5
X 520 7290 11815 � �
Y 900 1750 14850 21000 �
Z 800 2430 3660 25000 32900

• X elementi 1A, Y elementi 2A, Z elementi 3A grubundadır.
• X elementinin atom numarası 3’tür. Z’nin atom numarası en az 5 olabilir.
• Gruplarda yukarıdan aşağı doğru atom çapı büyüdüğünden dıştaki bir elektronu koparmak kolaylaşır, iyonlaşma
enerjisi küçülür.
• Aynı periyotta soldan sağa doğru atom çapı küçülür ve iyonlaşma enerjisi genellikle artar. 2A ve 5A gruplarındaki
kararlılık sıralamayı bozar (1A < 3A < 2A < 4A < 6A < 5A < 7A < 8A).

32 MEBİ KONU ÖZETLERİ KIMYA - TYT