Page 127 - Konu Özetleri TYT Tarih

OSMANLI DEVLETİ’NDE DEMOKRATİKLEŞME HAREKETLERİ

TANZİMAT FERMANI (1839)

• 1830’lardan itibaren Osmanlı merkez teşkilatında köklü değişiklikler yapmıştır. II. Mahmud Dönemi’nde yapılan bu
değişiklikler, bir bakıma Tanzimat Dönemi’nin temelini oluşturmuştur.
• Osmanlı Devleti’nin iç ve dış sorunlarla karşı karşıya kaldığı bu dönemde;

– İçerde bütünlüğü sağlamak,
– Devletin zayıflamasını engellemek ve
– Avrupa kamuoyunun desteğini kazanmak için daha kapsamlı yenilik hareketlerine ihtiyaç duyulmuştur.
• Bu amaçla Sultan Abdülmecid’in emriyle Sadrazam Koca Hüsrev Paşa’nın başkanlığında Bâbıâli’de bir Meşveret
Meclisi toplanmıştır.
• Tanzimat Fermanı’nın maddelerinde;
– Avrupalı devletlerin desteğini almak
– Osmanlı Milleti oluşturmak

– Osmanlı birliği siyaseti oluşturmak gibi amaçları vardır.

KRİTİK BİLGİ
Tanzimat Fermanı’yla padişah, hukukun üstünlüğünü
kabul etmiş ve bu olay anayasal rejim yolunda atılan ilk
adım olmuştur. Ayrıca Tanzimat Fermanı, modernleş-
meyi devlet siyaseti hâline getiren resmî bir belgedir.

ISLAHAT FERMANI (1856)

Önemi ve özellikleri: İlan edilme nedenleri:
• Azınlıklara yönelik hazırlanmış olup Müslümanlar • 1856 Paris Konferansı öncesinde, Rusya’nın Hristiyan
için yeni haklar getirmemiştir. kamuoyunu yanına çekmesini engellemektir.
• Yabancı tesirinde hazırlanmıştır. • Avrupalı devletlerin desteğini sağlayarak Osmanlının
içişlerine müdahaleleri önlemektir.
• Paris Barış Antlaşması’nın bir maddesi olarak
antlaşmaya eklenmiştir. • İmparatorluktan ayrılma çabası içinde olan azınlıkların
haklarını genişleterek imparatorluğun bütünlüğünü
• Rumlar, diğer gayrimüslimler ile eşit hâle geldiği için
fermana karşı çıkmıştır. sağlamak düşüncesidir.
• İngiltere ve Fransa’nın Hristiyan halk için, Kırım Sava-
şı’ndan sonra ıslahat istemesidir.

KRİTİK BİLGİ

Islahat Fermanı’nın, Paris Antlaşması maddeleri arasın-
da yer alması, bu fermanın siyasi nitelikli olduğunu gös-
termektedir.

TARİH - TYT-AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 127