Page 128 - Konu Özetleri TYT Tarih

OSMANLI DEVLETİ’NDE DEMOKRATİKLEŞME HAREKETLERİ

KANUN-I ESASİ (1876)
• II. Abdülhamid Dönemi’nde Mithat Paşa başkanlığında bir komisyon kurulmuş-
tur. Bu komisyon Fransa, Belçika ve Prusya anayasalarından esinlenerek bir
anayasa metni hazırlamış ve 1876’da padişahın da katkılarıyla 119 maddelik
Kanun-ı Esasi ortaya çıkmıştır.
• Kanun-ı Esasi hem dış sorunlara çare bulmayı hem de içeride bir değişimi he-
deflemiştir.

• Osmanlı Devleti; Kanun-ı Esasi ile devlet-toplum ilişkisini iyileştirmek ve devletin
Avrupa siyasi sistemine entegrasyonunu sağlamak istemiştir.
• Mebusan Meclisi üyelerinin mensup oldukları ırk veya dinin temsilcileri gibi dav-
ranmaya başlaması nedeniyle II. Abdülhamid, 13 Şubat 1878’de Kanun-i Esa-
si’nin kendisine verdiği yetkiye dayanarak, yürürlüğünü askıya almış ve meclisi
süresiz tatil etmiştir.

• Otuz yıl sonra İttihat ve Terakki Cemiyeti mensubu askerlerin baskısıyla 23 Temmuz 1908’de Sultan
II. Abdülhamid Kanun-ı Esasi’yi yeniden yürürlüğe koymuş ve II. Meşrutiyet Dönemi başlamıştır.

KRİTİK BİLGİ

1876’da Kanun-ı Esasi’nin ilanından, Sultan II. Abdülhamid’in meclisi tatil edip Kanun-ı Esasi’yi askıya
aldığı 1878 yılına kadar geçen dönem Osmanlı tarihinde I. Meşrutiyet Dönemi olarak anılır.

OSMANLI DEVLETİ’NDE SEÇİM

• II. Mahmud döneminde muhtarlık teşkilatı ilk kez 1829’da İstanbul’da kurulmuştur.
• Tanzimat sonrası yapılan nizamnamelerle taşrada yeni yapılanmalar gerçekleşmiş, eya-
let ve sancaklarda meclisler oluşturulmuştur.
• Âyan Meclisi üyeleri padişah tarafından seçilmiş, Mebusan Meclisi üyeleri ise sınırlı da
olsa halk tarafından seçimle belirlenmiştir. Bu iki meclis, Meclis-i Umumi’yi meydana
getirmiştir.
• Kanun-ı Esasi’ye göre iki dereceli seçim sistemi uygulanmıştır.

KRİTİK BİLGİ KRİTİK BİLGİ

Mebusların halk tarafından seçilmesi, Türk tarihinde de- İki dereceli seçim, seçmenlerin önce mebusları seçecek
mokratikleşme yolunda atılan önemli bir adım olmuştur. olan kişileri belirlediği, ardından bu kişilerin mebusları
seçtiği sistemdir.
128 MEBİ KONU ÖZETLERİ TARİH - TYT-AYT