Page 116 - Konu Özetleri TYT Türkçe
P. 116

CÜMLE TÜRLERİ




        2.   Birleşik Cümle: Temel bir yargı dışında yardımcı bir yargı bulunduran cümlelerdir.
        Birleşik cümleler dörde ayrılır:


        a) Girişik Birleşik Cümle: Yardımcı yargının fiilimsi ile kurulduğu birleşik cümlelerdir.
        Örnek: Gözlerini kapatıp öylece bekledi.
                      yan cümlecik     temel cümle


        b) Şartlı Birleşik Cümle: Yardımcı yargının şart kipi ile kurulduğu birleşik cümlelerdir.
        Örnek: Bu kadar merak ettiysen kapıyı çal.
                     yan cümlecik                 temel cümle


        c) Ki’li Birleşik Cümle: Yardımcı yargının ‘‘ki’’ ile kurulduğu birleşik cümlelerdir.


        Örnek: O kadar çok çalıştı ki  artık tatile gitmek istiyor.
                         temel cümle                   yan cümlecik


        d) İç İçe Birleşik Cümle: Yardımcı yargının alıntı bir cümle ile kurulduğu birleşik cümlelerdir.
        Örnek: “Biz hayatta yaşayamadıklarımızı yaşatırız romanlarda.” demiş.
                                                    yan cümlecik                                   temel
                                                           cümle

        3.   Sıralı Cümle: En az iki temel yargının bulunduğu ve yargıların birbirine virgül ya da noktalı virgülle bağlandığı
        cümlelerdir.
        Örnek: Soluğunu tutmuş, seslerin dinmesini bekliyor.
                                         Y                                        Y

        Not: En az bir ögesi ortak olan sıralı cümlelere bağımlı sıralı cümle denir.


        Örnek: Çalışmaları yurt çapında tanınmış, beğenilmişti.
                            Ö                 DT             Y                Y
                     (Özne ve dolaylı tümleç ortak)
        Not: Hiçbir ögesi ortak olmayan sıralı cümlelere bağımsız sıralı cümle denir.

        Örnek: Kapı açıldı, iri yarı bir adam içeriye girdi.
                       Ö      Y               Ö                DT      Y
                     (Öge ortaklığı yok)

        4.   Bağlı Cümle: En az iki temel yargının bulunduğu ve yargıların bağlaç ile bağlandığı cümlelerdir.


        Örnek: Dün uğrayamadım çünkü gece çalıştım.
                                     Y                                     Y





  116     MEBİ KONU ÖZETLERİ                                                                TÜRKÇE - TYT
   111   112   113   114   115   116   117   118   119   120   121