Page 75 - Ortaöğretime Uyum Haftası - Uyum Klavuzu

2. HAKLARIMIZ VE SORUMLULUKLARIMIZ 45 dk.

Amaç Öğrencilerin hakları ve sorumlulukları konusunda farkındalık geliştirmek
Malzeme Bir kutu, kâğıt, kalem, tahta, “Haklar ve Sorumluluklar Formu”

Öğretmene Not
Haklar ve sorumluluklar iç içedir. Bir yerde haktan bahsediyorsak bunun karşılığında yerine
getirmemiz gereken bir sorumluluk mutlaka vardır. Öğrenciler haklarını ve sorumluluklarını
öğrenirlerse okul ve sınıf kurallarına uymaları daha kolay olacaktır.
Hak ve sorumluluk kavramları öğrenciler tarafından kolay bir şekilde anlaşılamayabilir. Bu
nedenle yeteri kadar açıklama yapın ve örnekler verin. Bu kavramların anlaşıldığından emin
olduktan sonra etkinliğe devam edin.

○ Oturumdan önce “Haklar ve Sorumluluklar Formu”nun bir çıktısını alın ve hakları ayrı ayrı
keserek hak fişleri oluşturun. Bunları ikiye katlayarak bir kutuya koyun.

○ Öğrencilere bu oturumda, haklardan ve sorumluluklardan bahsedeceğinizi açıklayın:

Biliyorsunuz çocuk olarak ve insan olarak haklarımız var. Peki, size bir soru. Hak ne demektir? (Yanıtları alın.)
Evet, hak bir kişiye kanunlar tarafından verilen ayrıcalıklardır ve bunların bir kısmı doğuştan gelir. Nedir bu
haklar? (Yanıtları alın.) Evet bunların içerisinde yaşama hakkı, eğitim hakkı gibi haklar yer almaktadır. Bizler
haklarımıza doğal olarak sahibiz. Ancak haklar her istediğimizi yapma özgürlüğünü bize vermez. Diğer bir
deyişle, haklarımız başkalarının haklarını çiğneme hakkını bize vermez. İşte bu yüzden her hak beraberinde bir
sorumluluğu da getirir.
Peki sizce sorumluluk ne demektir? (Yanıtları alın.) Sorumluluk ise, sahip olduğumuz haklardan ötürü yapma-
mız gerekenlerdir. Örneğin yaşama hakkımız var ve diğer canlılarında yaşama hakkı var. Bu konuda sorumlulu-
ğum her canlının yaşama hakkına saygı duymak ve bu hakkı korumaktır. Başka bir örnek iletişim kurma hakkı.
Herkesin iletişim kurma hakkı var. Ancak bu konuda sorumluluğumuz bu hakkı kullanırken diğerlerinin diğer
haklarını engellememek. Örneğin sınıfta ders esnasında telefonla iletişim kurmaya çalışırsak diğerlerinin ve
kendimizin eğitim hakkını engellemiş oluruz. Bir örnek de siz verin. Örneğin eğitim alma hakkı. Buna ilişkin so-
rumluluk ne olabilir? (Öğrencilerin düşünmelerine ve yanıtlamalarına izin verin). Eğitim hakkı bizim en önemli
haklarımızdan birisi. Buna ilişkin sorumluluğumuz ise okulumuza devam etmek ve derslerimize çalışmak.”

○ Öğrencileri iki gruba ayırın ve şu yönergeyi verin:

Şimdi her grup sırayla kutudan birer fiş çekecek. Burada 10 tane fiş var. Yani her gruba 5’er fiş düşüyor. Çek-
tiğiniz fişleri diğer grubun görmemesi ya da duymaması gerekiyor. Çünkü sessiz film oynayacağız. Gruplardan
bir kişi diğer gruba gidecek. Onlar onun kulağına hakkın ne olduğunu söyleyecekler ve o kişi kendi grubuna
sadece hareketlerle bu hakkın ne olduğunu anlatmaya çalışacak. Eğer grup bilirse 1 puan alacak. Buna ek
olarak, eğer bir de bu hakka ilişkin sorumluluğu bilirse 1 puan daha alacak”.

73