Page 47 - Biyoloji Sınıf İçi Değerlendirme

ÖĞRETMEN REHBER KİTABI

SINIF İÇİ DEĞERLENDİRME ÖRNEĞİ 6

AÇIK UÇLU SORU
BESLENME VE YAŞAM KALİTESİ

Aşağıda verilen metne göre soruları cevaplayınız.

1. soru için alabileceğiniz en yüksek puan, 4 ∙ 1 puan = 4 puan

2. soru için alabileceğiniz en yüksek puan, 2 puandır. Toplam alabileceğiniz en yüksek puan ise 6’dır.

Canlılar yaşamlarını sürdürebilmek için beslenmek zorundadır. Sağlıklı beslenme; büyüme ve gelişme, sağ-
lığın korunması, yaşam kalitesinin arttırılması için besin ögelerinin yeterli ve dengeli miktarlarda tüketilmesi-
dir. Besin ögelerinin gereğinden çok ya da az alınması durumunda sağlığın olumsuz etkilendiği bilinmekte-
dir. Beslenmede yaşam tarzı alışkanlıkları ya da yaşam tarzının değişimi, insülin direnci, diyabet ve obezite
gibi bazı olumsuz durumları ortaya çıkarmaktadır.

Sağlıklı bir bireyde açlık kan şekeri değeri 70 - 100 mg/dl arasındadır. Bir bireyde açlık kan şekeri değerinin
100 -125 mg/dl arasında olması, bu bireyde insülin direnci olduğunun göstergesidir. Eğer açlık kan şekeri de-
ğeri 126 mg/dl veya daha yüksekse, bu bireyin “Tip 2 diyabet” denilen bir çeşit şeker hastalığına sahip olduğu
belirtilir. Sağlıklı bir bireyde tokluk kan şekeri yemek yendikten iki saat sonra ölçülür ve bu değer 100 - 140 mg/
dl arasındadır.

9. sınıf öğrencisi olan Murat’ın en sevdiği yiyecekler mantı, hamburger, makarna ve kızarmış tavuktur. Acıktı-
ğında ise şekerleme, çikolata ve cips gibi yiyecekler atıştırmaktadır. Hazır içecekleri de suya tercih etmektedir.
Gün içinde fazla miktarda su tüketmemesine rağmen sık sık tuvalete gitmektedir. Masa başında bilgisayarı
ile hareketsiz bir şekilde sürekli vakit geçiren Murat’ın vücudu orantısız bir şekilde kilo almakta ve bu durum
ailesini kaygılandırmaktadır. Ailesi Murat’ı hastaneye götürmüş ve endokrinoloji uzmanı, Murat’ın açlık kan
şekerini daha sonra da tokluk kan şekerini ölçmüştür.

Murat’ta açlık kan şekeri 120 mg/dl, tokluk kan şekeri ise 180 mg/dl’dir. Kan testi sonuçlarını inceleyen dok-
tor, Murat’ta insülin direnci olduğunu belirtmiştir. İnsülin, pankreastan salgılanan bir hormondur. Bu hormon,
yemek yendikten sonra kanda artış gösteren fazla glikozun hücrelere geçişini uyarır. Murat’ın hücreleri
gereğinden fazla besin depolamış olduğu için insüline yeterli cevabı vermemekte ve bu nedenle kandaki
fazla glikoz hücrelere yeterince geçmemektedir. Murat’ın kan şekerinin yüksek olması, çok miktarda sıvı
tüketmesine ve sıkça idrara çıkmasına neden olmaktadır. Doktorun verdiği diyette kolay sindirilemeyecek ve
tüketildiklerinde kan şekerinde ani artışa sebep olmayacak türden gıdalar bulunmaktadır. Murat’ın düzenli
yürüyüş ve benzeri fiziksel aktivitelere de başlaması gerektiğini söyler.
47