Page 107 - Felsefe Sınıf İçi Değerlendirme

ÖĞRETMEN REHBER KİTABI

SINIF İÇİ DEĞERLENDİRME ÖRNEĞİ 9

Aşağıda verilen örnek soru çözümünü inceleyerek siz de belirlediğiniz sorunun çözümünü yazınız.

ÖRNEK SORU ÇÖZÜMÜ:

Modern bilimin öncüleri olarak kabul edilen Copernicus, Kepler, Galileo, Newton astronomi alanından başlayarak
bilim anlayışında önemli bir dönüşüme yol açtılar. Onların katkısıyla hakikat arayışında engel oluşturan geleneksel
bakıştan vazgeçildi. Hatta otoritelerin bilimde yeri olmadığına inanılmaya başlandı. “X doğrudur.” biçimindeki bir
önermeye artık “Hangi otorite bunu söylüyor?” sorusuyla değil, “Bununla ilgili kanıtınız ne?”, “Deliliniz nerede?”
diye karşılık verilir oldu. Sonunda otoriteler de eleştirel, sorgulamaya açık, hesap sorulabilir olarak görüldü.

Bu parçaya göre bilimin modernleşmesi aşağıdakilerden hangisine dayandırılabilir?

(Soruda, bilimin modernleşmesinin dayandığı temelin hangi seçenekte yer aldığı sorulmaktadır. Metinde modern
bilimin öncülerinin önemli bir dönüşüme yol açtıklarından söz edilmektedir. Sözü edilen isimlerin katkısıyla hakikat
arayışında geleneksel bakıştan vazgeçildiği, bir önermenin doğruluğunun kanıta dayalı olması gerektiği vurgulan-
mıştır. Otoritelerin de eleştirel, sorgulamaya açık ve hesap sorulabilir olduğu belirtilmiştir.)

A) Hakikati arama çabalarının ağırlık kazanmasına

(Bu seçeneğe baktığımızda, hakikati arama çabasından söz edildiğini görüyoruz. Hakikat, insanın bir konu hakkın-
daki düşüncesinin o konunun gerçekliğiyle olan uygunluğudur. Hakikati arama çabaları her dönem söz konusudur
fakat bu arama çabasına verilen cevaplar değişmektedir. Hakikatin ne olduğuna ilişkin her türlü cevap verilebilir.
Bu sebeple doğru cevabımız bu değildir.)

B) Olaylar arasında neden sonuç ilişkisi aranmasına

(Bilimsel çalışmalarda neden sonuç ilişkisi kurma çabası mutlaka vardır. Bilim, olayların nedenlerini bulmaya ve bu
nedenleri bir kanuna bağlamaya çalışır fakat bu parçada buna vurgu yapılmamıştır. Bu sebeple doğru cevabımız
bu seçenek de olamaz.)

C) Yöntem problemlerinin çözülmesine

(Yöntem, bilimsel çalışmalarda izlenen yoldur. Metinde yöntemle ilgili bir vurgu yoktur. Bilimsel çalışmaların kanıt-
lanabilir olmasına ilişkin bir vurgu vardır. Bu sebeple doğru cevap bu seçenek de değildir.)

D) Düşünmenin mantık ilkelerine dayandırılmasına

(Bilimsel yöntemde düşünme mantık ilkelerine dayandırılır. Yani tutarlı, akla dayalı ve çelişkilerden uzak açıkla-
malar yapmak bilimin ana unsurudur. Fakat metinde otoritelerin geleneksel bakışından sıyrılmak ve eleştirel bakış
vurgulandığı için doğru cevap bu seçenek de değildir.)

E) Dogmatik anlayışın yıkılmasına

(Dogmatik anlayış, sorgulamadan, eleştirmeden, olanı olduğu gibi kabul etmek, otoritelerin fikirlerine bağlı kalmak
demektir. Metinde hiçbir şeyin olduğu gibi kabul edilmeyeceğine, kanıtlanabilirlik, eleştirel ve sorgulanabilir olma
zorunluluğuna vurgu yapılmıştır. Dolayısıyla bilimin modernleşmesi buna bağlıdır. Bu nedenlerle doğru cevap E
seçeneğidir.)

107