Page 11 - Türk Dili ve Edebiyatı Sınıf İçi Değerlendirme Öğretmen Rehber Kitabı
P. 11

ÖĞRETMEN REHBER KİTABI


                                                                    Biçimlendirici  değerlendirmenin  amacı  öğ-
                 Biçimlendirici  değerlendirmenin                   rencilerin neleri bilip bilmediklerine ilişkin bir
                                                                    anlayış  kazanmak  ile  öğretim  ve  öğrenme
               amacı  öğrencilerin  neleri  bilip  bil-             süreçlerine geri bildirim sunmak olduğundan

               mediklerine  ilişkin  bir  anlayış  ka-              öğretmenler  tarafından  yürütülen  sınıf  içi
                                                                    gözlem ve sınıf içi tartışma uygulamalarının
               zanmak  ile  öğretim  ve  öğrenme                    bu kapsamda önemli bir yeri vardır (Boston,
                                                                    2002).  Öğretmenlerin,  soru  sorma  ve  sınıf
               süreçlerine geri bildirim sunmaktır.                 içi tartışma olanaklarını öğrencilerin bilgi ve

                                                                    anlayışını geliştirmek için kullanmaları öne-
             rilmektedir. Yalnız bir taraftan da öğretmenlerin basit ve olgusal sorulardan ziyade yansıtıcı sorular sorma-
             ları ve öğrencilere cevaplarını sunması için yeterli zaman vermeleri önerilmektedir. Bu kapsamda aşağıdaki
             stratejiler önerilmektedir (Boston, 2002):


               •  Bir soru veya konu hakkında öğrencilerin çift olarak veya küçük gruplar hâlinde tartışmalarını sağlayınız
                 ve gruptan bir temsilcinin sınıfın tamamıyla grubun düşüncelerini paylaşmalarını isteyiniz.
               •  Bir soruya birkaç olası cevap sununuz ve öğrencilerin bu olası cevapları oylamasını isteyiniz.
               •  Bütün öğrencilerin bir cevap yazmasını isteyiniz ve daha sonra seçilen birkaç cevabı yüksek sesle
                 okuyunuz.
               •  Daha az sayıda ve uzun testler yerine daha çok sayıda ve kısa testler uygulayınız.
               •  Öğrencilerin yeni edindikleri bilgi ve becerileri en geç bir hafta içerisinde değerlendiriniz.
               •  Biçimlendirici değerlendirme kapsamında portfolyo gibi değerlendirme yaklaşımlarını kullanmaya gay-
                 ret ediniz.


                  1.3. Sınıf İçi Değerlendirmede Kullanılan Ölçme Araçları




              Öğretmenler sınıf içi değerlendirmede genellikle başarı testlerini kullanmaktadır. Ancak başarı testleri ile öğ-
              rencilerin üst düzey zihinsel özelliklerini ölçmek güçtür. Bu nedenle öğretmenlerin başarı testlerine ek olarak
              alternatif ölçme araçlarını ve yaklaşımlarını kullanmalarının önemli olduğu düşünülmektedir. Alternatif ölçme
              araçları genel olarak gözlem formları, performans ve proje ödevleri olarak düşünülebilir (Ebel ve Frisbie,
              1991; Popham, 2017).


              Sınıf içi değerlendirme kapsamında çok sayıda ölçme aracı kullanılmaktadır. Ölçme araçları genel olarak
              seçmeye dayalı ölçme araçları ve yapılandırmaya dayalı ölçme araçları olarak ikiye ayrılmaktadır.
              Seçmeye dayalı ölçme araçları, sınıf içi değerlendirme kapsamında sıklıkla kullanılmaktadır ve bu ölçme
              araçlarında öğrencilere bir madde köküne ek olarak öğrencilerin seçebilecekleri seçenek takımı sunulmak-
              tadır. Seçenek takımında doğru cevaba ek olarak çeldiriciler yer almaktadır ve öğrencilerin seçenekler ara-
              sından  doğru  cevabı  seçmeleri  beklenmektedir.  Seçmeye  dayalı  maddelerin  yalnızca  alt  düzey  zihinsel
              özellikleri ölçtüğüne ilişkin genel bir kanı olsa da yaratıcı öğretmenler tarafından üst düzey zihinsel özellikleri
              ölçen seçmeye dayalı maddeler oluşturulabilmektedir. Seçmeye dayalı maddeler de kendi içinde çoktan
              seçmeli ve eşleştirmeli maddeler olarak ikiye ayrılabilir (Popham, 2017). Yapılandırmaya dayalı ölçme araç-
              ları, öğrencilerin kendilerine sunulan göreve veya soruya yönelik cevaplarını kendilerinin oluşturmalarına,
              düşüncelerini organize etmelerine ve sunmalarına olanak sağlayan ölçme araçlarıdır. Seçmeli maddelerin
              hazırlanması zor, puanlanması kolay ve etkili iken yapılandırmaya dayalı maddelerin hazırlanması kolay,
              puanlanması ise oldukça güçtür. Yapılandırmaya dayalı maddeler genel olarak kısa cevaplı maddeler ve
              uzun cevaplı maddeler (kompozisyon tipi maddeler) olarak ikiye ayrılır (Popham, 2017). Bu iki tür ölçme ara-
              cına ek olarak öğrencilerin üst düzey zihinsel özelliklerinin ölçülmesinde performans görevleri, proje ödevleri
              ve portfolyolar kullanılmaktadır. Ölçme ve değerlendirmenin temel ilkelerinden biri olan ölçme araç-
              larında çeşitlilik ilkesinin sağlanması ve bütüncül değerlendirmeye olanak sağlaması bakımından
              bahsi geçen ölçme araçlarının hepsinin sınıf içi değerlendirme kapsamında kullanılmasının uygun
              olduğu düşünülmektedir.
                                                                                                              11
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16