Page 137 - BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR TARİHİ 12

6. • Antik olimpiyat oyunlarını, yapılış nedenlerini ve tarihsel gelişimini öğreneceksiniz. 6.1. ANTİK OLİMPİYA T OYUNLARI
NELER ÖĞRENECEKSİNİZ?

• Modern olimpiyat oyunlarını ve tarihsel gelişimini öğreneceksiniz.
ÜNİTE • Modern olimpiyatların kurucusu olan Baron Pierre De Coubertin’in olimpiyat oyunları Beden eğitimi ve sporun doğuşu ve gelişimi, tarihin ilk çağlarına dayanmaktadır. MÖ 5000’li
6.1.1. Antik Olimpiyat Oyunlarının Tarihi
tarihindeki yerini ve önemini öğreneceksiniz.
• Olimpizm ve fair play kavramlarını öğreneceksiniz.
• Türkiye’nin modern olimpiyat oyunlarına katılım sürecini öğreneceksiniz. yıllardan günümüze taşınan Sümer ve Mısır medeniyetlerine ait eserlerde beden eğitimi ve spor
• Türkiye’yi olimpiyat oyunlarında temsil eden sporcuları öğreneceksiniz. faaliyetlerinin izlerine rastlanmaktadır. Ancak sporun yaşamın ve yaşam felsefesinin değişmez bir
parçası olarak yer alması, eski Yunan medeniyetlerinde görülmüştür.
Tarihte önceleri sadece tanrılara tapınmak için yapılan şölenlerde kendine yer bulan spor faali-
yetleri, zamanla günlük hayatın içine yerleşen bir olgu hâline gelmiştir. Adını yapıldığı Yunanistan’daki
Olimpia yöresinden alan olimpiyatların başlangıç tarihinin MÖ 776 olduğu bilinmektedir. Ancak tarihçi-
ler, bu olayı başlatan nedenler konusunda fikir ayrılığına düşmüştür. Kimi tarihçiler, olimpiyatların Tan-
HAZIRLIK SORULARI rılar Tanrısı Zeus adına yapıldığını savunurken diğerleri efsanevi bir kahraman olan Pelops’un (Pelıpz)
hatırası için başlatıldığını iddia eder. Bugünkü Peloponez (Peloponiz) Yarımadası’na adını veren Pelops,
1. Antik ve modern olimpiyat oyunlarında yapılan spor dallarının ortak özellikleri nelerdir? o zamanlar “Küçük Asya” diye anılan bugünkü Anadolu’dan gelen bir delikanlıdır. Efsaneye göre Pelops,
2. Olimpizm ve fair play kavramları, olimpiyatlar için ne ifade etmektedir? yöreyi yöneten hükümdarın kızı olan Hippodamia’ya (Hipodemya) âşık olur. Ama hükümdar, kızının
3. Türkiye’nin olimpiyatlara katılım süreci nasıl olmuştur? evlenmesini kesinlikle istememektedir. Zira hükümdarın hayatı, kendisine çok evvelden verilen bilgiye
4. Olimpiyatlarda başarılı olmuş Türk sporcular kimlerdir? göre kızının evlenmemesine bağlıdır. Kızı evlenince kendisi ölecektir. Bu nedenle kızını almak isteyen
herkesle atlı araba yarışına giren hükümdar, gayet iyi atları ve arabası olduğundan bütün yarışmaları
kazanmakta ve yarışı kaybedenleri de ölüme mahkûm etmektedir. Hükümdarla yapacağı yarışmadan
yenik çıkacağını çok iyi bilen Pelops, hükümdarın araba bakıcısını rüşvetle kandırır ve yarışı kazanır. Ola-
Olimpiyatlar, bütün sporcuların katılabilme hayalini kurduğu en büyük spor organizasyonlarıdır. yın ortaya çıkmasını önlemek için de arabacıyı öldürmek zorunda kalır. Arabacı, Pelops tarafından suda
Olimpiyat oyunlarının tarihi, çok eskilere dayanır. Kayıtlara göre MÖ 776 yılında başladığı bilinen olimpi- boğulurken onu lanetler, laneti yıllar sonra tutar ve Pelops, kendi babası tarafından öldürülür. Yaşadığı
yatların bu tarihten çok daha önce Anadolu topraklarında da düzenlendiği bilinmektedir. sürece yöreye yaptığı katkılardan dolayı yöre halkı tarafından çok sevilen Pelops, ölümünden sonra çe-
Olimpiyat oyunlarının en önemli sembolleri arasında “olimpiyat ateşi” gelmektedir (Görsel 6.1). şitli tören ve şölenlerle anılır. MÖ VIII. yüzyılda zamanın hükümdarı olan İphitus’un (İpudus) Pelops adına
Olimpiyat ateşi, Yunanistan’ın Olemp Dağı’nda dev mercekler kullanılarak güneş ışığıyla tutuşturulmak- başlattığı şölenler daha sonra “olimpiyatlar” diye anılmıştır.
ta ve oyunların yapılacağı ülkeye kadar elden ele teslim edilerek taşınmaktaydı. Geçtiği ülkelerin atletleri İlk olimpiyatların “stade” adı verilen sahada 192 metrelik sprint koşusu ile yapıldığı düşünülmek-
tarafından taşınan bu küçük meşale, olimpiyat oyunlarının düzenleneceği stadyumdaki dev meşaleyi tedir (Görsel 6.2). Bu koşu olimpiyatların temelini oluşturduğundan yapılan her olimpiyat, bu koşunun
tutuşturmaktaydı. galibinin adını alırdı. Bu nedenle de ilk yapılan olimpiyatın adı Coroebus (Koreybus) olarak da bilinir.

Zamanla bölgede güvenin sağlanması ve halkın daha rahat bir yaşama kavuşması ile olimpiyat oyun-
larının programı da zenginleşti. Gençlerin de bu oyunlarda yer almasını sağlamak amacıyla çeşitli spor
yarışmaları, olimpiyat oyunlarına dâhil edildi.

Görsel 6.1: Olimpiyat ateşi

Görsel 6.2: Stade

134 OLİMPİYATLAR OLİMPİYATLAR 135