Page 120 - SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 12
P. 120
SPOR SOSYOLOJİSİNE GİRİŞ ÜNİTE 10 ÜNİTE 10 SPOR SOSYOLOJİSİNE GİRİŞ
10.1. SOSYOLOJİNİN TANIMI DÜŞÜNELİM YAZALIM
İnsanlar, binlerce yıldır içinde yaşadıkları grupları ve toplumları gözlemleyerek bu konuda Bir futbol takımı, aynı formayı giymiş on bir kişi demek değildir. Aynı zamanda aynı amaçları,
çeşitli fikirler ileri sürmüşlerdir. Bu bağlamda “Toplum nedir?”, “Toplum neden şu anda var idealleri paylaşan, aynı kurallara uyan ve davranışları koordineli olan oyuncuları ifade eder.
olduğu gibi yapılanmıştır?”, “Toplumlar neden ve nasıl değişirler?” gibi sorulara cevap bulmaya Her oyuncunun bir görevi ve sorumluluğu vardır. Bazıları hücum, bazıları savunma yapar.
çalışmışlardır. İlk sosyolojik incelemeler, toplumlarda nelerin var olduğu ve var olanların neden Takım hücuma geçtiğinde her oyuncu ne yapılacağını bilir. İşte bu şekilde oyuncular arasında
değiştiğini ortaya koymaya ve gelecekte toplum yapısının nasıl olacağını tahmin etmeye çalışan belirli ilişkiler vardır. Yoksa her oyuncu kendi başına buyruk hareket ederse ortaya bir takım
analizlerdir. Bir yandan da yaşanan bu değişimler karşısında bireylerin toplumsal yaşamla ilişkili oyunu çıkmaz.
sorularına bilimsel yöntemle yanıt bulabilme düşüncesi doğmuştur. Bir spor müsabakasında sporcular ve izleyiciler toplumsal bir bütünleşme sağlar. Oyuncuların
1. Sosyolojinin Tanımı gerek kendi gerek toplum karşısındaki saygınlıkları farklıdır. Bu yönüyle bir sporcunun
yönetici, antrenör, sporcu, hakem ve hatta seyircilerle ilişkileri çok önemlidir. Bu ilişkiler
Toplumsal gelişmelerin oluşturduğu sorunların bilimsel yöntem kullanılarak yanıtlanma çabası,
sosyoloji bilimini (toplum bilim) doğurmuştur. Auguste Comte (Ogüst Komt), toplumun bilimsel kişiden kişiye, gruptan gruba farklılık gösterir.
olarak incelenmesini sosyoloji olarak adlandıran ilk düşünürdür ve bu nedenle sosyolojinin isim Yukarıda verilen metinden yola çıkarak aşağıdaki kavramları birer cümleyle
babası olarak bilinir. açıklayınız.
Sosyal İlişkiler:
Sosyal Mesafe:
Sosyalleşme:
Sosyal Norm:
Sosyal Grup:
Rol:
Statü:
2. Sosyolojide Temel Kavramlar
Bir bilim dalı için belki de en önemli şeylerden biri kendine has bir dil ve kavramların varlığıdır.
Kavramlar bize bilimin etkinlikte bulunduğu alanı ve sınırlarını anlayarak ve açıklamamızı sağlar.
Bu anlamda sosyolojide de bazı temel kavramların bilinmesi gerekir.
a) Sosyal İlişki
Sosyal ilişkiler, toplumu meydana getiren en önemli öğelerdir. Sosyal ilişki; iki ya da daha
fazla bireyin kendi aralarında veya kendi dışındaki birey ve grupların çeşitli davranış şekillerini,
Görsel 10.1: Spor ve toplum beklentilerini hesaba katarak sürdürdüğü etkileşimdir.
Sosyolojinin inceleme alanı sosyal yaşamdır. Sosyoloji, bilim olarak bireylerle değil, bireylerin Sosyal ilişki aynı zamanda kurumları oluşturan birimler arasındaki ilişkileri de ifade eder. Birey
toplum içindeki sosyal açıdan standartlaşmış tavır ve eylemleriyle ilgilenir. ve sosyal grupların yalnız kendi varlıklarının farkında olmaları yeterli değildir. Kendileri dışındaki
Sosyoloji; toplumdaki grupları, kurumları ve her ikisi arasındaki ilişkileri ele alan bir bilimdir. birey ve sosyal grupların varlığını da dikkate almaları sosyal ilişkilerin bir gereğidir. Sporcuların
Toplumdaki olay ve olguları ele alırken sporu da inceleme konusu yapar (Görsel 10.1). Spor birbirlerini tanımaları, kabul etmeleri, birbirlerine karşı davranışları spor ortamındaki sosyal
sosyolojisi sporun topluma, toplumun da spora olan etkilerini inceleyen alandır. Sporun çeşitli ilişkileri oluşturur.
yönlerini, toplumla ilgili değişik yanlarını sistematik olarak araştıran; bunu da toplumun aile,
ekonomi, hukuk vb. yönlerini kullanarak inceleyen bir bilim dalıdır.
SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 117 118 SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ
