Page 122 - SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 12

SPOR SOSYOLOJİSİNE GİRİŞ ÜNİTE 10 ÜNİTE 10 SPOR SOSYOLOJİSİNE GİRİŞ

b) Sosyal Mesafe d) Sosyal Grup

Sosyal mesafe, belirli bir sosyal sınıfa mensup olan herhangi bir bireyin diğer sınıflarla ve o Bireyler bir araya gelerek toplumu oluştururlar. Toplum sadece fiziksel olarak bir araya gelmiş
sınıflara mensup olan gruplar ve bireylerle olan hiyerarşik ilişkilerini gösterir. bireyler topluluğu değildir. Bireyler arasındaki ekonomik, duygusal, hukuksal ve entelektüel iliş-
Fiziki mesafe ile sosyal mesafe birbirinden farklı kavramlardır. Çünkü alt ve orta tabakalar kileri de içinde barındırır (Görsel 10.3).
arasındaki mesafe, coğrafi ve fiziki bir mesafe olmayıp sosyal bir anlam taşımaktadır. Örneğin
teknik direktör ile futbolcu, fiziki bakımdan birbirine çok yakın, sosyal bakımdan ise çok uzaktır.
Buna karşılık birbirinden çok uzakta farklı şehirlerde yaşayan iki teknik direktör sosyal bakımdan
yakın, fiziki bakımından uzaktır.
c) Sosyalleşme

Birey, davranışlarının büyük çoğunluğunu toplumda öğrenir. Bireylerin, yaşadığı toplumun
kültürünü öğrenmesine sosyalleşme süreci denir. Bireyin doğumuyla başlayan bu süreç bireyin
dili, yaşadığı kültür ve kişiliğini kazandığı toplumla devam eder.

Görsel 10.3: Grup Görsel 10.4: Takım

Spor etkinliği içinde yer alan takımlar aynı zamanda bir sosyal gruptur (Görsel 10.4). Bir insan
topluluğunun sosyal grup olarak değerlendirilebilmesi için en az iki kişiden oluşması gereklidir.
Grup üyelerinin gruba dâhil olduklarını hissetmeleri; üyelerin belirli rollere, statülere, değer
yargılarına, inançlara sahip olmaları ve karşılıklı ilişki içinde bulunmaları gerekir. O hâlde sosyal
grup, yeterli sayılabilecek bir süre boyunca birbirleriyle etkileşimde bulunan ve ortak değerleri
paylaşan iki ya da daha çok bireyden oluşan topluluktur.
e) Sosyal Rol

Sosyal rol, grup veya toplum içindeki bireylerin sınırları belirlenmiş olarak oynadıkları bir oyun-
dur. Bireyler birden fazla role sahip olabilirler. Bir bireyin hem annelik hem de sporcu rolüne
sahip olması bu duruma bir örnektir.
Görsel 10.2: Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Türkiye Amatör Spor Kulüpleri Konfederasyonu iş birliğiyle gerçekleşen “Gelin Spor etkinliklerinde de çeşitli roller vardır.
Spor Yapalım Tek Galibi Dostluk Olsun” projesi kapsamında hazırlanan etkinlikler. Takımdaki her bir oyuncunun görev ve so-

Spor, sosyalleşme konusunda bireye yardımcı olan, bireyi toplumla kaynaştıran önemli etkenler rumlulukları bellidir. Bu görev ve sorum-
arasındadır. Spor, belirli kurallara göre yapılan bir uğraşı olması nedeniyle bireye kurallara luluklar sporcunun bulunduğu alana göre
uyma alışkanlığı ve bilinci kazandırır. Bu anlamda içinde yaşanılan toplum kurallarına uyum değişir. Örneğin futbolda bek, orta saha, li-
sağlanmasına yardım ederek sosyalleşme işlevi görür (Görsel 10.2). bero oyuncusunun görev ve sorumlulukları
birbirinden farklıdır. Kalecinin topu tutma-
ç) Sosyal Norm
sı, santraforun gol atmak için uğraşması,
Spor karşılaşmalarında yer, zaman ve kurallar belirli olmak zorundadır. Bir spor müsabakasında beklerin karşı takımdan gelecek hücumla-
oyuncuların ve izleyicilerin de uymaları gereken belirli kurallar vardır. Bu kurallar bütünü aynı rı durdurması gibi kendilerinden beklenen
zamanda norm olarak ifade edilir. Söz gelimi centilmenlik yazılı olmayan bir normdur. Sosyal
normlar, toplum üyelerini belirli olaylar karşısında belirli tarzda davranmaya zorlar. görevleri vardır (Görsel 10.5).
Görsel 10.5: Sporcuların farklı görev ve sorumlulukları vardır.

SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 119 120 SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ