Page 140 - SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 12

SOSYALLEŞME VE GRUP KAVRAMI ÜNİTE 12 ÜNİTE 12 SOSYALLEŞME VE GRUP KAVRAMI

ETKİNLİK Toplumsal yapı içinde yer alan gruplar, üyelerin gereksinimlerini karşılamak amacıyla vardır. Üyesi
Etkinliğin adı: Grup Kavramını Öğreniyorum olunan bir grubun bireyin tüm gereksinimlerine yanıt vermesi mümkün değildir. Bu nedenle birey
Etkinliğin amacı: Grup kavramını açıklayabilme yaşamı boyunca birçok gruba katılır. Grubun sürekliliği, kalıcılığı ve işlevselliği grup üyelerinin
Etkinliğin Süresi: 10 dk. gereksinim ve isteklerine yanıt verebilme derecesine bağlıdır. Örneğin bireyin oynadığı takım;
Araç-gereçler: Kalem ait olma, önemsenme, kendini ifade etme, psikolojik rahatlama gibi gereksinimleri karşılar. Oysa
Uygulama: Etkinlik; düşün, eşleş ve paylaş olmak üzere üç aşamadan oluşur. Her aşama takımın, toplumsal yapı içerisinde yer alan aile, din, eğitim, ekonomi, sağlık, siyaset, sanat gibi
aşağıdaki gibi gerçekleştirilir. alanlarda gereksinim duyulan her şeyi karşılaması beklenemez.
Grup, toplum içinde bireylerin birbirleriyle
Sınıftaki tüm öğrenciler ayağa kalkarak tahtanın önüne gelir, aşağıdaki komutları takip olan çeşitli etkileşim örüntüleri sonucun-
ederler.
da ortaya çıkan bir kavramdır. Grup kavra-
Düşün komutu: Bu komut için ayrılan süre iki dakikadır. Uygulama süreci boyunca öğrenciler mının oluşması için en az iki insanın ileti-
birbirleriyle konuşmaz. Her öğrenci bireysel olarak tahtanın önünde serbestçe dolaşırken şimde bulunması zorunludur. Grup üyeleri
“Grup deyince ne anlıyorsunuz?” sorusunun yanıtını düşünür. arasında zihinsel, kültürel veya duygusal

Eşleş komutu: Bu komut için ayrılan süre dört dakikadır. Her öğrenci yanındaki veya etkileşimle oluşmuş aidiyet bilinci vardır.
yakınındaki bir öğrenciyle eşleşir ve küçük bir grup oluşturur. Eşleşen kişiler “Grup deyince ne Aidiyet, bazı gruplarda biz bilinciyle, bazı
anlıyorsunuz?” sorusuna yönelik düşüncelerini birbiriyle paylaşarak ortak bir grup tanımına gruplarda ise resmî kurallarla örülür. Ör-
ulaşır. neğin okuldaki arkadaş gruplarıyla iliş-
kilerde biz bilinci ve aidiyet duygusu ön
Paylaş komutu: Bu komut için ayrılan süre dört dakikadır. Uygulama süreci boyunca eşleşen plandayken okul idaresi ve öğretmenlerle
öğrenciler birbirleriyle konuşmaz. Sırasıyla söz hakkı verilen her eşten bir öğrenci, grup Görsel 12.1: Grup ilişkilerde resmiyet hâkimdir.
kavramıyla ilgili tanımını sınıfla paylaşır.
Grubu oluşturan üyeler arasındaki ilişkiler statü ve roller aracılığıyla yürütülür. Statü ve roller gru-
Sonuçlandırma: Grup nedir? Tanımlayınız. bun işleyişine katkıda bulunur. Hatta yeni bir gruba üye olunduğunda o grubun üyeleri gibi dav-
ranılması ve düşünülmesi istenir. Bu, o gruba ait rollerin gösterilmesi anlamına gelir. Bu beklenti
her grupta bir aidiyet bilinci ile biz duygusunu geliştirir. Biz duygusunun yoğun olduğu, üyeleri
arasında rekabetten çok dayanışma ilişkilerinin, yüz yüze ve samimi ilişkilerin yer aldığı gruplara
birincil grup denir. Üyelerinin birbirini iş bölümü çerçevesinde tanıdığı, resmî ve sözleşmeye da-
yalı ilişkilerin baskın olduğu gruplara ikincil grup denir. Aile birincil gruba, meslek grupları ikincil
12.1. GRUP KAVRAMI VE ÖZELLİKLERİ gruba örnektir. Yine içinde bulunulan takım birincil, futbol federasyonu ikincil gruba örnektir.

Grup, üyeleri arasında belli ilişkiler bulunan ve her üyenin grubun varlığını bilinçli olarak fark
1. Grup Kavramı
ettiği, iki ya da daha çok üyeden kurulu, nispeten sürekli insan topluluğudur (Görsel 12.1).
İçinde bulunduğu gruplar bireyin hayatında önemli bir rol oynar. Birey doğduğu andan itibaren
özel anlamda aile, oyun arkadaşları, öğretmenler, iş arkadaşları gibi çevresindeki gruplar içinde BİLİYOR MUSUNUZ?
genel anlamda ise toplum içindedir. Grup üyeliği birey büyüdükçe yakın çevreden uzak çevreye Spor, özellikle takım sporları, çocuk ve gençlere bir grup içerisinde nasıl davranacaklarını,
doğru genişler. davranışların ve heyecanların nasıl kontrol edileceğini öğretir.
Grupların oluşumu için başlangıçta mekânsal yakınlık önemli olsa da sonrasında grup üyelerinin Yapılan bir araştırmaya göre, gençlerin spora başladıktan sonra serbest zamanlarını yararlı
davranışlarının benzerliği daha da önem kazanır. Gruplarda bireyler belirli görev ve sorumluluklar biçimde değerlendirdikleri, takım çalışmasının önemini kavradıkları, sorumluluklarının
alırlar. Örneğin yaşanan mahallede arkadaşlarla oluşturulan futbol takımı içindeki görev ve bilincine vardıkları, planlı ve ölçülü çalışma alışkanlığı kazandıkları görülmektedir. Ayrıca
sorumluluklar zamanla grup üyelerince paylaşılır ve ortak değerler çerçevesinde buluşulur.
sporun iş bölümü, paylaşma ve dayanışmanın önemini kavrama, kurallara karşı daha dikkatli
Bir araya gelmiş her insan kalabalığı grup değildir. Örneğin her gün birlikte çalışan bir voleybol ve duyarlı olma, başkalarının fikir ve inançlarına karşı daha anlayışlı olma açısından da
takımı, ortak bir amaç paylaştığı için grup olarak nitelenirken; voleybol maçına gitmek için sosyalleşmede etkisi olduğu görülmektedir.
durakta bekleyen, birbirini tanımayan, aralarında bir ilişki olmayan insanlar grup değildir.

SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 137 138 SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ