Page 182 - SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 12
P. 182
ENGELLİLER VE SPOR ÜNİTE 16 ÜNİTE 16 ENGELLİLER VE SPOR
DÜŞÜNELİM TARTIŞALIM 16.2. ENGELLİ SPORU
Türkiye’de Sayılarla Engellilik 1. Engelli Sporunun Engelli Bireylere Etkileri
Engelli Sayısı Engelli bireyler çeşitli nedenlerden dolayı kendilerinden beklenen rolleri yapmakta zorlanabilirler.
4.882.841 Tek başına hareket etmede, arkadaşlık edinmede ve dolayısıyla da sosyal ilişki kurmada güçlükler
yaşayabilirler. Bu noktada sporun, bireylerin psikolojik ve fiziksel yapısı üzerinde olumlu etkileri
Nüfus Oranı olduğu bilinmektedir. Spor, sağlıklı ve mutlu bir yaşam için gerekli bir uğraştır ve tüm bireyler
için önemlidir. Ancak sporun, engelli bireyler için daha farklı bir önemi vardır. Spor, yaşamlarında
%6.6 bir çok engelle karşılaşan ve bu engellerin yarattığı stresle yaşayan engelli bireylere, yeni bir
Kadın Engelli pencere açabilir.
%57.2 Engel türü ve derecesi ne olursa olsun hareket etmek, egzersiz yapmak ve sportif etkinliklere
katılmak bireye haz verir. Hareket etmenin verdiği haz da bireyin yaşam motivasyonunu artırır.
Erkek Engelli Sportif etkinlikler engelli bireylerin sağlığını fiziksel ve ruhsal yönden olumlu etkiler ve onlara
%42.8 başarılı olma fırsatı verir (Görsel 16.4).
Kaynak: TÜİK, 2011 Nüfus ve Konut Araştırması
Tablo 16.1: Türkiye’deki Engelli Sporcu Sayıları
Türkiye’deki Engelli Sporcu Sayıları
Herkes İçin Spor Toplam Faal
Görme Engelli İşitme Engelli Bedensel Engelli
Federasyonu Sporcu
Kadın 668 1727 486 40492 1.622.269
Erkek 2488 8532 3155 67840 3.043.563
Kaynak: sgm.gbs.gov.tr 04.06.2018
Verilen sporcu sayılarından yola çıkarak engelli sporunun ülkemizdeki yerini ve önemini tartışınız.
3. Engelli Sporundaki Temel Prensipler
Engelli sporlarında belirlenmiş bazı prensipler vardır.
Sporun kendi özüne uygunluk prensibi: Spor dalının kuralları engelliler için de geçerli ve gerekli Görsel 16.4: Spor etkinlikleri engelli bireylerin aktif olmalarını sağlar.
uyumun esasına uygun olmalıdır. Örneğin ampute futbolda, futbol kuralları aynen geçerli iken Engelli bireylerin toplumla bütünleşmesi ve rehabilitasyon süreçleri için spor etkinlikleri
şartlar sadece engele göre uyarlanır. önemlidir. Engelli bireyler spor etkinlikleri ile öz güven kazandıkları gibi rekabet, yardımlaşma ve
Engelin özelliğine uygunluk: Yapılacak spor faaliyeti engellilerin ruhsal, duygusal ve bedensel paylaşma gibi duyguları da kazanırlar. Sporun eğitici yönüyle; ortak hareket edebilme, kaybetme
özelliklerine uygun şekilde uyarlanmalıdır. Engelli bireylerin kapasitelerini aşmamalıdır. ve kazanma duygusunu da öğrenirler. Engellilerin spor etkinliklerine katılmaları onlara empati
ve sorumluluğun yanı sıra iş birliği, düzeni sağlama, kararlı ve enerjik olma gibi özellikleri de
Engelli sporunun amaca uygun olması: Engelli bireylerin spor yapmasındaki temel amaç birey-
sel, toplumsal, bedensel ve ruhsal olarak kendilerini iyi hissetmelerini ve sosyal bütünleşmele- kazandırır. Ayrıca bu sporla ilgilenenlerin sosyalleşmesi daha hızlı olur.
rini sağlamaktır. Engelli bireyler, özel olarak düzenlenmiş yarışma sporlarının eğitim sürecini tamamlayarak
yarışmalara katılırlar. Başarı ve başarısızlığı yaşarlar. Bu anlamda da artık kendilerini engelli
Engelli sporunun ekonomik olması: Engelli bireylerin spor alanlarına ulaşımını zorlaştıracak so-
runları ortadan kaldırmak için sosyal planlamalar yapılmalı, spor etkinlikleri yaygınlaştırılmalı bir birey olmaktan çok “sporcu” olarak algılarlar. Bu duygunun verdiği güvenle engelleri ile başa
ve erişilebilir hâle getirilmelidir. çıkmayı öğrenebilirler.
SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 179 180 SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ
