Page 173 - TAKIM SPORLARI 12

2. Beden Dili
5. Rakip Sporcu ve antrenör tiplerine bağlı olarak beden dilini kullanmak farklı etkiler gösterir. Antrenörün beden
Rakip takımın oyun anlayışı, ligdeki durumu, oyuncu- dili skora, savunma ve hücumdaki pozisyonlara bağlı olarak değişkenlik gösterir. Sporcu saha içinden
larının kalitesi gibi sebepler oyuncunun rakip hakkındaki antrenörünün beden dilini gözlemler. Bu gözlemler sporcuların psikolojilerini etkiler ve bu etki savunma ve
uyarılmışlığını etkiler. Bu durum, sporcunun savunma ve hücumdaki durumlarına yansır (Görsel 3.64, 3.65, 3.66, 3.67).
hücumdaki organizasyonlarına yansır (Görsel 3.62).

6. Arkadaşlar
Aile gibi arkadaşlık ortamları da insanın sosyokültürel
varlık olmasında etkilidir. Arkadaşlar arasında kabul gör-
mek önemlidir. Arkadaş desteği de müsabaka ortamında
Görsel 3.62: Rakip
performans sergilemede önemli bir etkendir.
7. Eğitim Durumu
Sporcunun ailesi ve çevresindeki insanların eğitim se-
viyesi, okuduğu okulun özelliği, ailenin ve çevrenin spor- Görsel 3.64: Antrenörün Görsel 3.65: Antrenörün Görsel 3.66: Antrenörün Görsel 3.67: Antrenörün
beden dili
beden dili
beden dili
beden dili
cudan beklentileri, sınav kaygıları sporcuların uyarılmış-
lığını etkiler. Bu da sporcunun savunma ve hücumdaki 3. Uyarılmışlık Düzeyi
organizasyonlarına yansır. Aşırı uyarılmış sporcu
Uyarılmışlık, organizmanın en sakin durumuyla en he-
yecanlı durumu arasındaki derecelenmeyi gösterir. Düşük
8. Hakem uyarılmışlık kişilerde kaygısızlık, önemsememe, konsant-
Sporcular için hakem müsabaka ortamında önemli
bir faktördür. Hakemlerin oyun kurallarını yeteri oranda re olamama ve üzerinde ağırlık hissetme gibi belirtiler
gösterir. Uygun uyarılmışlık durgunluk, sakinlik, heyecan-
uygulayamaması, maçı yöneten hakemler hakkındaki ön lılık, odaklanmışlık ve karın ağrısı gibi belirtiler gösterir.
yargılar sporcuların performansına ve uyarılmışlıklarına Aşırı uyarılmışlık sinirlilik, sertlik, kayıtsızlık, konsantre
etki eder. Bunun sonucunda savunma ve hücumdaki or- Görsel 3.63: Hakemler
ganizasyonlar etkilenir (Görsel 3.63). olamama ve sakarlık gibi belirtiler gösterir (Görsel 3.68).
Takımın ve rakip takımın ligdeki sıralamasına ve yapı-
lan müsabakanın önemine göre sporcuların uyarılmışlık-
9. Dil Faktörü
Takımda bulunan yabancı antrenör ve sporcular için tercüman bulunmaması durumunda yerli sporcularla ları farklılık gösterir. Bu durum savunma ve hücum orga-
antrenör arasında veya yerli sporcularla yabancı sporcular arasında iletişim sorunu ortaya çıkmaktadır. Antre- nizasyonlarına yansır. Görsel 3.68: Aşırı uyarılmış sporcu
nörün yapılmasını istediği çalışmalar yapılamamakta, yerli sporcular taleplerini antrenörlerine iletememektedir.
Bu durum hücum ve savunma organizasyonlarını etkilemektedir. 4. Konsantrasyon Kaygı düzeyi yüksek sporcu
Sporcunun yarışmada olaylara kendini verebilme
ve bunu müsabaka boyunca sürdürebilme yeteneğine
10. Sosyoekonomik Durum
Sporcunun antrenman yapılan yere ulaşım sorunu yaşaması, eğitim durumu, profesyonelliği veya amatör- konsantrasyon denir. Kaygı düzeyi yüksek sporcularda
lüğüne bağlı olarak kulüpten maddi beklentileri sosyoekonomik açıdan performansına etki eder. konsantrasyon yeteneği kaybolur, dikkat dağılır (Görsel
3.69). Bunun sonucunda savunma ve hücumdaki
organizasyonlar etkilenir.
11. Kulübün Yapısı
Kulüplerin vizyon ve misyon sahibi olmaları, sporculardan beklentileri artırmaktadır. Bu durum sporcuların
performanslarına önemli bir katkı sağlamaktadır. Sporcular antrenman ve müsabaka esnasında performans- 5. Motivasyon
larını üst seviyeye çıkarmaya çalışırlar. Bu beklentiler sporcuların müsabaka sırasında hücum ve savunma Sporcunun psikolojik açıdan yarışmaya hazırlıklı
olması için yeterli bir motivasyon düzeyinde olması
B) Psikolojik Faktörler gerekir. Motivasyon düzeyinin yetersizliği “start tembelliği”
durumuna yol açar. Bu durumdaki sporcu sahip olduğu
1. Sporcuların Kişilikleri performans düzeyini sergilemede isteksiz kalır. Nedensiz Görsel 3.69: Kaygı düzeyi yüksek sporcu
Kişilik, bir insanı başkasından ayıran bedensel, zihinsel ve ruhsal özelliklerin bütünüdür. Sporcunun kişilik bir yorgunluk ve keyifsizlik hisseder. Motivasyon düzeyinin
özellikleri, onun sportif başarısında önemli rol oynar. Dolayısıyla antrenörler sporcularını iyi tanımalıdır. Takımı aşırı olması ise “start telaşı” durumuna sebep olur. Bu durumdaki sporcu kendini aşırı gergin hisseder, sinirli
oluşturan sporcuların kişilik özelliklerini bilmek, antrenörlerin antrenmanlarda ve müsabakalarda sporculara ve telaşlıdır, davranışları kontrolsüzdür. Uygun motivasyona sahip olunmadığında savunma ve hücumdaki
karşı doğru tutum sergilemesini sağlar. Bu doğru ve uygun yaklaşımlar sporcuların performansını olumlu yön- organizasyonlar etkilenir.
de etkiler. Sporcu, en yüksek performansa ulaşmayı hedeflemeli, şartlar ne olursa olsun rakip, seyirci, hava
ve saha koşulları hatta hakeme rağmen bedensel ve ruhsal kapasitesini sonuna kadar kullanmalıdır. Bunu
gerçekleştirmek için gerekli fedakârlığı yapmaya uygun kişilik özelliğine sahip olmalıdır.

170 171