Page 124 - 3 ADIM AYT FELSEFE GRUBU

MANTIK 3. ADIM

7. I. Bazı hayvanlar yırtıcıdır. 10. Düz döndürme; önermelerin niteliğini ve doğruluk değerini
II. Bütün hayvanlar yırtıcıdır. değiştirmeden yüklemini özne, öznesini yüklem yapmaktır.
III. Hiçbir hayvan yırtıcı değildir. Önerme Düz Döndürmesi
IV. Bazı hayvanlar yırtıcı değildir.
I. Hiçbir papatya canlı değildir. - Hiçbir canlı papatya değildir.
Verilen önermelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? II. Bazı insanlar cömerttir. - Bazı cömertler insan değildir.
III. Bütün hayvanlar beslenir. - Bütün beslenenler hayvandır.
A) I ve II altıktır.
Yukarıda verilen önermelerden hangilerinin “düz döndürme” si
B) I ve III çelişiktir.
doğrudur?
C) II ve III üst karşıttır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve IV çelişiktir.
D) I ve III E) II ve III
E) III ve IV alt karşıttır.

11. Bazı eşyalar uzun ömürlüdür. (1. Öncül)
8. Klasik mantıkta düz döndürme işlemi ile aynı zamanda önermenin
Bazı nesneler eşyadır. (2. Öncül)
eşdeğeri elde edilmektedir.
O hâlde ……………………? (Sonuç)
Buna göre “Bazı insanlar hoşgörülüdür.” önermesinin eşdeğeri Verilen öncüller kıyas kurallarına uygun olmadığından sonuç
aşağıdakilerden hangisidir? önermesine ulaşılamamaktadır.
A) Bazı hoşgörülüler insandır. Verilen örnekten sonuca ulaşılabilen geçerli bir kıyas elde
B) Bazı hoşgörülüler insan değildir. edebilmek için aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır?
C) Tüm insanlar hoşgörülüdür. A) 1. öncül olumsuz yapılmalıdır.
D) Tüm hoşgörülüler insandır.
B) 2. öncül olumsuz yapılmalıdır.
E) Tüm insanlar hoşgörülü değildir.
C) Orta terim sonuç önermesine de verilmelidir.
D) Öncüllerden en az biri tümel yapılmalıdır.
9. Öğrencilerden kendilerine verilen kıyas kuralları ile ilgili birer
E) Öncüllerin özne ve yüklemleri yer değiştirilmelidir.
örnek yazmaları istenmiştir:
Kural
Seda İki olumlu önermeden olumsuz sonuç çıkmaz. 12.
Betül İki olumsuz önermeden sonuç çıkmaz. İnsan

Eren Sonuçta bulunan terimlerin kaplamı, öncüllerde
Akıllı İnsan Vicdanlı
bulunan terimlerin kaplamını aşmamalıdır.
Elif Öncüllerden biri olumsuz ise sonuç da olumsuz olur. Ahmet
Derya Öncüllerden biri tikel ise sonuç da tikel olur.
Buna göre aşağıdaki öğrencilerden hangisi kendisinden Ahmet
1.Çıkarım 2.Çıkarım
istenen kıyas kuralına uymamıştır?
Bütün insanlar akıllıdır. Bazı insanlar vicdanlıdır.
A) Seda B) Betül C) Eren D) Elif E) Derya
Bütün Hiçbir pa- Bütün Hiçbir tu- Bütün Ahmet de bir insandır. Ahmet de bir insandır.
mühendis- patya gül insanlar tumlu israf yaşlılar O hâlde Ahmet de akıllıdır. O hâlde Ahmet de vicdanlıdır.
ler analitik değildir. mutlu etmez. tecrübe-
düşünür. olmak lidir.
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
ister.
A) Kavramları gösteren diyagramlardan hareketle önermelerin
Buse bir Bazı Begüm Bazı Bazı
nicelikleri belirlenebilir.
mühen- bitkiler de bir insanlar insanlar
B) 1. çıkarımdaki insan ve akıllı kavramları birbirlerini bütünüyle
distir. papatya insandır. tutumlu- yaşlı
kapsamaktadır.
değildir. dur. değildir.
C) 2. çıkarımdaki insan ve vicdanlı kavramlarının her biri
O hâlde O hâlde O hâlde O hâlde O hâlde diğerinin bazı elemanlarını kapsamaktadır.
Buse de bazı Begüm bazı bazı D) 2. çıkarımda öncüllerin niteliğine uygun olmayan bir sonuca
analitik bitkiler gül de mutlu insanlar insanlar varılmıştır.
düşünür. değildir. olmak israf tecrübeli E) Her çıkarımda büyük, küçük ve orta terim bulunmaktadır.
ister. etmez. değildir.

122