Page 129 - 3 ADIM AYT FELSEFE GRUBU

MANTIK
AYT 3.
ADIM
Klasik Mantık - 2

1. Klasik mantıkta düz döndürme bir önermenin niteliğini ve 4. Bazı insanlar öğretmendir.
doğruluk değerini değiştirmeden öznesini yüklem, yüklemini Bazı öğretmenler sarışındır.
özne yapmaktır. O hâlde bazı insanlar sarışındır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi düz döndürme kuralları Bu hatalı kıyasta aşağıdaki kıyas kurallarından hangisine
uyulmamıştır?
arasında gösterilemez?
A) İki tikel öncülden sonuç çıkmaz.
A) Tikel olumsuz bir önermenin düz döndürmesi yoktur.
B) Öncüllerden birisi olumsuz ise sonuç da olumsuz olur.
B) Tümel olumlu bir önermenin düz döndürmesi tikel olumludur.
C) Öncüllerden biri tikel ise sonuç tikel olur.
C) Tikel olumlu bir önermenin düz döndürmesi tikel olumludur.
D) İki olumsuz öncülden sonuç çıkmaz.
D) Tikel olumsuz bir önermenin düz döndürmesi tikel olum- E) Öncüller doğru ise sonuç yanlış olamaz.
suzdur.
E) Tümel olumsuz bir önermenin düz döndürmesi yine tümel 5. Klasik mantıkta tanımın belirli koşulları vardır:
olumsuzdur. • Tanım tam olmalıdır.
• Tanım açık olmalıdır.
• Tanımda kısırdöngü olmamalıdır.
• Tanımlanan bir özne ile tanımlayan bir yüklemden oluşmalıdır.
2. Omurgasız canlılarda akciğer bulunmaz. (1. Öncül) Buna göre;
Ahtapotlar omurgasız canlılardır. (2. Öncül) I. İnsan düşünen varlıktır.
O hâlde - - - - (Sonuç) II. Yapay zekâ bulanık mantığın ürünüdür.

Bu kıyasın sonuç önermesi aşağıdakilerden hangisidir? III. Hayvan canlıdır.
hangilerinde tanım koşullarına uyulmadığı söylenebilir?
A) Omurgasızlar iskelet görevi gören farklı yapılara sahiptir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
B) Omurgasızların bir kısmı karada bir kısma suda yaşar.
D) I ve III E) II ve III
C) Ahtapotlar omurgasız oldukları için solunum yapmaz.
6.
D) Bu canlılar trake solunumu yapmaktadır. İkilem: Koşullu ve seçenekli önermelerin birleşmesinden oluşan kıyastır.
Koşullu Kıyas: İki veya daha çok basit önermenin koşul bildiren
E) Ahtapotların akciğerleri yoktur.
eklemlerle birbirine bağlanmasıyla oluşan kıyastır.
Ayrık Öncüllü Kıyas: Bu tür kıyaslarda en az bir öncül “veya, ya
da, yahut” eklemi almıştır.
Buna göre;
Örnek 1 Örnek 2 Örnek 3
3. Çok okuyor ise keli- Uykusuz kalarak pro- Uygulama yaparsan işin
me dağarcığı jeyi bitirecek ya da proje tekniğini öğrenirsin ve
zengindir. yarına sarkacak. gözlem yaparsan işin tek-
niğini öğrenirsin.
Çok okuyor. Uykusuz kalıp projeyi Ya uygulama yaparsın ya
bitirecek. da gözlem yaparsın.
O hâlde kelime dağar-
cığı zengindir. O hâlde proje yarına sark- O hâlde işin tekniğini öğ-
mayacak. renirsin.
örneklerde sırasıyla hangi kıyas türleri kullanılmıştır?
Verilen venn şemasındaki 2 numaralı alan aşağıdakilerin
Örnek 1 Örnek 2 Örnek 3
hangisiyle ifade edilir?
A) Koşullu Kıyas Ayrık Öncüllü Kıyas İkilem
A) Bütün öğretmenler kadındır. B) Ayrık Öncüllü Kıyas Koşullu Kıyas İkilem
B) Hiçbir öğretmen kadın değildir. C) Ayrık Öncüllü Kıyas İkilem Koşullu Kıyas
C) Bazıları hem kadın hem öğretmendir. D) Koşullu Kıyas İkilem Ayrık Öncüllü Kıyas
E) İkilem Koşullu Kıyas Ayrık Öncüllü Kıyas
D) Bazı öğretmenler kadın değildir.
E) Bazı kadınlar öğretmen değildir.

127