Page 46 - 3 Adım AYT Tarih

TARİH 2. ADIM

6. • Orta Asya’da etkili olmuş önemli bir mutasavvıftır. 9. Aşağıdakilerden hangisi Büyük Selçuklu Devleti’nin za-
• Konar-göçer Türkler arasında İslamiyet’in yayılmasında yıflama ve yıkılış sebepleri arasında yer almaz?
önemli rol oynamıştır.
A) Taht kavgalarının yaşanması
• Pir-î Türkistan lakabıyla anılır.
B) Bizans İmparatorluğu’nun saldırıları
• Dîvân-ı Hikmet ve Fakr-nâme en önemli eserleridir.
C) Haçlı Seferleri’nin olumsuz etkileri
Yukarıda bilgileri verilen fikir ve kültür adamı aşağıdaki-
D) Batınilerin faaliyetleri
lerden hangisidir?
E) Karahitaylar ile yapılan Katvan Savaşı
A) Yusuf Has Hacip
B) Hoca Ahmet Yesevi
C) Kaşgarlı Mahmut
D) Yüknekli Edip Ahmet
E) İbn’ül-Esir
10. Nizâmülmülk ünlü eseri Siyasetnâme’de sultan: “Haftada iki
gün divan-ı mezalime oturarak mazlumun hakkını vermelidir.
Halkın işlerinden gafil olmamalı ve fakiri, kimsesizleri gö-
zetmelidir. Cömert olmalıdır. Memleket meselelerinde acele
7. Hükümdar, Allah’ın rızasını gözeterek halkın işlerinden gafil etmemeli, işin hakikatinin ortaya çıkması için araştırılmasını
olmamalı ve fakiri, kimsesizleri gözetmelidir. Memleket me- emretmelidir. Devlet işlerinde takip edeceği siyaseti, âlimler
selelerinde acele etmemeli, işin hakikatinin ortaya çıkması ve cihan görmüşlerle konuşarak tespit etmelidir. Ferasetli ol-
için araştırılmasını emretmelidir. Devlet işlerinde takip edece- malı, meseleler üzerinde kafa yormalı, töre ve geleneklerle
ği siyaseti, âlimler ve cihan görmüşlerle istişare ederek tespit ilgili olmalıdır. Hak edenlere görev vermeli ve devlet görevli-
etmelidir. lerini sürekli denetim altında tutmalıdır.” demiştir.

Nizamülmülk’ün Siyasetname adlı eserinden alınan bu Buna göre aşağıdakilerden hangisi hükümdardan bekle-
parçaya göre, aşağıdakilerden hangisi hükümdara ait bir nen davranışlardan biri değildir?
özellik olamaz?
A) Devlet işlerini yapmadan evvel istişare yapması
A) Ahlaki değerlere önem vermelidir. B) Devlet işlerinde hukukun üstünlüğünü benimsemesi

B) Hükümdar sosyal adaleti sağlamalıdır. C) Görevlendirmelerde liyakati esas alması
C) Bilim adamlarına ve bilime önem vermelidir. D) Bir konuyu her yönüyle tetkik edip sonra hükmetmesi
D) Devlet işlerinde müzakereye önem vermelidir. E) Halktan kopmayıp onlarla yüz yüze gelmesi
E) Hükümdar olacak kişi toplum içerisinden gelmelidir.

11. Büyük Selçuklular Dönemi’nde Bâtıniler, Şii propagandası
yapıp kendi düşüncelerine engel olarak gördükleri önem-
8. I. Dandanakan Savaşı (1040) - Tuğrul Bey, sultan ilan edildi. li Selçuklu âlim ve yöneticilerine suikastler düzenlemiştir.
Bâtınilerin yıkıcı faaliyetleri yüzünden insanlar öldürülmüş ve
II. Pasinler Savaşı (1048) - Bizans ile yapılan ilk önemli müca-
toplum düzeni bozulmuştur.
dele oldu.
III. Tuğrul Bey’in Bağdat’a girmesi (1055) - Abbasi halifesi Şii Bu sebeple Selçuklu yöneticileri,
Büveyhoğullarının baskısından kurtarıldı. I. halkı Bâtıni propagandalarına karşı bilinçlendirecek ilim
IV. Ani kalesinin fethi (1064) - Çağrı Bey kaleyi Bizanslıların merkezleri kurmak
elinden aldı. II. Bâtıni liderlerini devlet görevlerine getirerek sisteme en-
V. Malazgirt Savaşı (1071) - Sultan Alp Arslan, Mısır ve Suri- tegre etmek
ye’yi ele geçirdi.
III. askerî tedbirler alarak yayılmalarını engellemeye çalış-
Yukarıda verilen Büyük Selçuklu Devleti ile ilgili bilgiler- mak
den hangileri yanlıştır? yöntemlerinden hangisini kullanmıştır?
A) Yalnız IV B) Yalnız V C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
D) III ve IV E) IV ve V
D) II ve III E) I, II ve III

44