Page 18 - 3 Adım TYT Coğrafya
P. 18
COĞRAFYA 3. ADIM
6. İnsanoğlunun doğayla uyumlu ve sürdürülebilir projeleri ha- 9. Biyoçeşitlilik üzerindeki insan kaynaklı olumsuz etkiler sürdü-
yata geçirebilmesi, yaşadığı doğal çevreyi yeterince tanıma- rülebilir bir gelecek için çevreye duyarlı yapıların geliştirilme-
sından geçmektedir. İşte bu noktada, insanoğlunun karşısına sini önemli hale getirmiştir. Bu durumun sonucu olarak son
coğrafya bilimi çıkmaktadır. Coğrafya bilimini insan ile doğal yıllarda ulaşım hatları, su kanalları, barajlar vb. inşa edilirken
çevre arasındaki ilişkiyi kendi ilkeleriyle araştıran, incele- bu duyarlılığa özen gösterilmeye başlanmıştır.
yen, elde ettiği sonucu sentez halinde sunan bir bilim dalı
olarak tanımlayabiliriz. Coğrafya biliminin elde ettiği bulgula-
rın insanların gündelik hayatına gerektiği gibi tatbik edilmesi
durumunda etkin bir arazi kullanımı da sağlanabilmiş olur.
Böylece, doğal kaynaklar hem amacı doğrultusunda kullanıl-
mış hem de gereksiz kullanımın önüne geçilebilmiş olur.
Verilen metinden hareketle, aşağıdaki yargılardan hangisine
ulaşılamaz?
A) İnsanoğlunun doğal çevreyi yeterince tanıması gerektiğine
B) Coğrafyanın insan ile doğal çevre arasındaki ilişkiyi ince-
leyen bir bilim olduğuna
Aşağıdakilerden hangisi fotoğrafta yer alan Mersin-Ankara
C) İnsanoğlunun doğal çevreyi tanımasının yalnızca coğraf-
Otoyolu üzerindeki ekolojik köprünün inşa edilme amaçla-
ya bilimiyle mümkün olduğuna
rından biri değildir?
D) Doğal kaynakların amacı doğrultusunda kullanılması
A) Yaban hayvanı ölüm ve yaralanmalarını azaltmak
gerektiğine
B) Yaban hayvanlarının yaşamını kontrol altına almak
E) Etkin arazi kullanımı için coğrafya biliminin bulgularının
önemli olduğuna C) Yaban hayvanlarının göç yollarının devamlılığını sağlamak
D) Yaban hayvanlarının yaşam alanlarının bölünmesini en-
gellemek
E) Yaban hayvanlarının neden olduğu trafik kazalarını önlemek
7. Aşağıdakilerden hangisi insanın doğrudan doğal çevre
üzerinde etkisine bir örnektir?
A) Yoğun kar yağışlarının yolları kapatması
B) Güney Yarım Küre’de yerleşmelerin daha çok kuzey ya-
maçlarda bulunması
C) Ekvator’da kalıcı karlara rastlanması
D) Yol çalışmalarının heyelanı tetiklemesi
E) Deniz seviyelerindeki değişimler
10. Heyelanın oluşmasında eğimin fazla olması, yağışlar veya
kar erimeleri etkilidir. Tabakaların eğim yönünde uzanması,
üstte geçirimli, altta geçirimsiz tabakaların bulunması heye-
lanı artıran faktörlerdendir. Yağışlar veya kar erimeleriyle
8. Ülkemizin en fazla yağış alan yerlerinden biri olan Karadeniz suya doygun hâle gelen tabakalar, suyu emerek kaygan hâle
kıyılarında her mevsim akarsuların akış hızları fazladır. Bu gelen killi tabakaların etkisiyle, eğim doğrultusunda yamaç
durumun nedeni, kıyı kuşağına yakın olan genç kıvrım dağla- boyunca kayar.
rıdır. Kıyıdan itibaren başlayan bu kıvrım dağları, aynı şekilde
kıyıya paralel olarak uzanır. Denizden gelen nemli hava, bu Yukarıda verilenler coğrafyanın,
dağlara çarparak yükselir ve soğumanın etkisiyle yağış ola- I. Klimatoloji
rak yeryüzüne düşer. Yazın bu dağlardaki yaylalar, turistlerin
II. Biyocoğrafya
uğrak yerlerinden biri hâline gelir. Bu sayede bahsi geçen
dağlar, yayla turizm merkezleri olarak dikkat çeker. III. Kartografya
IV. Jeomorfoloji
Yukarıdaki parçada coğrafyanın alt bilim dallarından
hangisinin konularına yer verilmemiştir? alt alanlarından hangileri ile ilişkilidir?
A) Klimatoloji B) Kartografya C) Jeomorfoloji A) I ve II B) I ve IV C) II ve III
D) Turizm E) Hidrografya D) II ve IV E) III ve IV
16
