Page 64 - 3 ADIM TYT - COĞRAFYA

COĞRAFYA 3. ADIM

4. Deprem; yeryüzünde doğal nedenlerle hissedilen kısa süreli 6. Aşağıdaki haritada yeryüzünde tektonik depremlerin dağılı-
sarsıntılardır. Yer kabuğunun içinde depremin asıl meydana şı gösterilmiştir. Levha sınırlarıyla büyük oranda örtüşen bu
geldiği yere odak noktası ya da iç merkez, yeryüzünde odak alanlar üç kuşağa ayrılabilir.
noktasına en yakın olan ve depremden en çok etkilenen yere
Bu kuşaklar,
de dış merkez adı verilir. Depremin gücü ya da boyutu iki
yolla ölçülmektedir. Bunlardan birisi depremin şiddeti diğeri • Pasifik Deprem Kuşağı
ise büyüklüğüdür.
• Akdeniz - Himalaya Deprem Kuşağı
Depremin büyüklüğü; deprem sırasında açığa çıkan enerji- • Atlantik Deprem Kuşağı’dır.
nin bir ölçüsü olarak tanımlanmaktadır. Deprem büyüklüğünü
tespit etmek için daha çok Richter (Rihter) ölçeği kullanılır.

Depremin şiddeti; herhangi bir derinlikte olan depremin,
yeryüzünde hissedildiği bir noktadaki etkisinin ölçüsü olarak
tanımlanmaktadır. Bu etki depremin büyüklüğüne, süresine,
odak derinliğine, yapıların depreme karşı dayanıklılığına
bağlı olarak değişebilmektedir.

Aşağıda aynı yerde bir hafta arayla meydana gelen iki dep-
rem hakkında bilgiler verilmiştir.

Büyüklük : 5,3 Büyüklük : 5,9 Numaralandırılmış alanlarda görülen depremlerin dağılışı
Odak derinliği : 7 km Odak derinliği : 14 km ve etkileri ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
Şiddet : IV Şiddet : II
Süre : 35 saniye Süre : 19 saniye A) I ve IV numaralı alan aynı deprem kuşağı üzerinde yer alır.
1. Deprem 2. Deprem
B) III numaralı alan ile Türkiye’nin yer aldığı deprem kuşağı
aynıdır.
1. depremin şiddetinin 2. depremden daha fazla olması;
C) II numaralı alanın yer aldığı deprem kuşağı üzerinde nü-
I. daha uzun süre ile hissedilmesi fusun azlığı, oluşan depremlerin afete dönüşmesini azalt-
mıştır.
II. yapıların depreme karşı daha dayanıksız olması
D) III numaralı alanda oluşacak depremlerin tsunami oluş-
III. odak noktası ile dış merkezi arasındaki mesafenin daha
turma ihtimali diğerlerinden daha azdır.
kısa olması
E) Tamamı Güney Yarım Küre’de yer alan Pasifik Deprem
durumlarından hangileri ile açıklanabilir?
Kuşağı genel olarak doğu - batı doğrultusunda uzanır.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

7. 1915 yılında Alfred Wegener tarafından ortaya atılan Kıtaların
Kayması Kuramı’na göre kıtalar, 260 milyon yıl önce var ol-
duğu düşünülen ve .............................. adı verilen tek kara
5. Türkiye’nin jeolojik geçmişine bakıldığında bütün jeolo-
parçasından oluşmaktaydı. Zaman içerisinde yer kabuğunun
jik zamanlara ait arazilere sahip olduğu anlaşılmaktadır.
hareket etmesiyle bu kara parçası ikiye ayrılmış ve kuzeyde
Dolayısıyla bu topraklarda bahsedilen dönemlere ait önemli
.............................., güneyde ise .............................. adı ve-
olayların yaşandığını söylemek mümkündür.
rilen kıtalar oluşmuştur. Levhaların hareketi ile yer kabuğu
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Türkiye’ de daha ön- parçalanarak yeryüzü bugünkü görünümünü almıştır.
ceki bir zamanda gerçekleşmiştir?
Yukarıdaki ifadede boş bırakılan yere sırasıyla aşağıda-
A) Ağrı, Süphan, Nemrut ve Erciyes gibi volkanik dağların kilerden hangisinin yazılması daha uygundur?
oluşması
A) Panthalassa - Kokos - Pangea
B) Ankara, Çankırı ve Sivas çevresi ile Kuzey Anadolu’daki
B) Pangea - Gondwana - Laurasia
kapalı havzalarda jips yataklarının oluşması
C) Gondwana - Panthalassa - Nazka
C) Karadeniz’in deniz özelliği kazanması
D) Laurasia - Pangea - Gondwana
D) Zonguldak ve Bartın’da taşkömürü yatakları oluşması
E) Pangea - Laurasia - Gondwana
E) Ege Denizi’nin oluşması

64