Page 91 - index

TARİH 1. ADIM

6. Osmanlı Devleti’nin, “Islahat Fermanı”nı Paris Konferansı 9. XIX. yüzyıl başında Mehmet Ali Paşa, Osmanlı toprağı olma-
devam ederken ilan ederek, azınlıkların hak ve hürriyetle- sına rağmen Mısır üzerinde söz sahibi olan Kölemen bey-
rini genişletmesi, lerinin etkisini ortadan kaldırarak Mısır’ın tek hâkimi hâline
gelmiştir. Bundan sonra Mısır çevresinde nüfuzunu yaymaya
I. azınlık haklarının gerekçe gösterilerek ülkenin iç işlerine
çalışmıştır. Mehmet Ali Paşa, Osmanlı Devleti’nin bir türlü so-
karışılmasını engellemek
nuçlandıramadığı Hicaz’daki Vehhabi İsyanı’nı 1818’de bas-
II. Paris Konferansı’nda yabancı devletlerin desteğini kazan- tırarak hac yolunu açmış ve İslam dünyasında saygınlık ka-
mak zanmıştır. Bu nedenle Osmanlı Devleti, Mehmet Ali Paşa’ya
III. diplomaside güç kazanmak Hicaz ve Habeş valiliklerini de vermiştir. Sultan II. Mahmut,
Mora İsyanı’nı bastıramayınca Girit ve Mora valilikleri kar-
amaçlarından hangilerini gerçekleştirmeye yöneliktir?
şılığında Mehmet Ali Paşa’dan yardım istemek durumunda
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II kalmıştır.
D) II ve III E) I, II ve III Buna göre Mehmet Ali Paşa ile ilgili aşağıdakilerden han-
gisine ulaşılamaz?
A) Zamanla nüfuz alanını genişletmiştir.
B) Osmanlı Devleti’ne bağlı bir valiyken merkezî idareden
7. Mısır valisi Mehmet Ali Paşa’nın isyanı devlette büyük bir
daha güçlü hâle gelmiştir.
buhrana dönüşmüş ve isyanın bastırılması çok uzun sür-
C) Yeni yerlerin idaresini ödül olarak kazanmıştır.
müştür.
D) Padişah ile siyasî konularda anlaşmazlıklar yaşamıştır.
Buna göre,
E) Mısır’daki egemenliğini sağlamlaştırmıştır.
I. Fransa’nın Mehmet Ali Paşa’yı desteklemesi
II. Yeniçeri ocağının yerine kurulan Asakir-i Mansure-i Mu-
hammediye ordusunun yetersiz oluşu
III. Osmanlı devletinin içinde bulunduğu dağınık ve güçsüz
durumu
gelişmelerinden hangileri Mehmet Ali Paşa’nın isyanının
uzamasını etkilemiştir?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III
D) I ve III E) I, II ve III

8. Avrupalı devletler, 1856 Paris Antlaşması’yla Balkanlardaki
10. Vehhabilik; XVIII. yüzyılın ortalarında, Suudi Arabistan’ın
Rus nüfuzunu kırmak için Karadeniz’in tarafsızlığını ve
Necd Bölgesi’nde yeni bir dinî akım olarak ortaya çıkmıştır.
Boğazların yabancı savaş gemilerine kapatılmasını sağla-
Özellikle tevhit inancına yönelik farklı görüşleriyle bazı âlim-
mışlardır. Ayrıca Balkanlarda Eflâk, Boğdan ve Sırbistan
lerin tepkisini çeken Muhammed b. Abdülvehhâb, vehhabili-
topraklarındaki yönetimler; Paris Barış Konferansı’na katı-
ğin kurucusudur. Kısa sürede Suud ailesinin desteğini alan
lan devletlerin ortak garantisi altına alınmıştır. Bu şekilde
Abdülvehhâb, Riyad’a hâkim olmuştur. XIX. asrın ilk yılların-
Rusya’nın güneye inme politikası engellenmek istenmiştir.
dan itibaren Suudi-Vehhabi ittifakı; kuzeyde Irak ve Suriye,
Bu duruma göre aşağıdaki yargılardan hangisine güneyde Umman ve batıda Hicaz topraklarına doğru yayıl-
ulaşılabilir? maya başlamıştır.
A) Osmanlı Devleti tek başına Boğazlarda söz hakkına sa- Bu bilgilere göre Vehhabilik ile ilgili aşağıdakilerden han-
hiptir. gisine ulaşılabilir?
B) Karadeniz, Rus donanmasının kullanımına açılmıştır.
A) Osmanlı Devleti tarafından olumlu karşılandığı
C) Osmanlı Devleti, Avrupa devletler hukukundan yararlan-
B) Orta Doğu coğrafyasında etkinlik gösterdiği
mıştır.
C) Ortaya çıkışında Batılı devletlerin etkili olduğu
D) Avrupalı devletler, Rus yayılmacılığını durdurmaya çalış-
D) Kuzey Afrika bölgesinde birçok taraftarının bulunduğu
mıştır.
E) Hristiyanlık ve Yahudiliğe ait unsurları içinde barındırdığı
E) Osmanlı Devleti, Avrupa devleti olarak kabul edilmiştir.

90