Page 92 - 3 Adım TYT Tarih

TARİH 1. ADIM

7. Fransız İhtilali sonrası Fransa’da eşitliğe dayanan yeni bir 9. III. Selim Dönemi’nde yapılan Nizam-ı Cedit diye anılan ye-
toplum düzenine geçilmiştir. Temel hak ve özgürlükleri içeren nilikler Kabakçı Mustafa İsyanı’yla son bulmuştur. Yenilikçi
“İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi”ni ilan eden Kurucu Meclis, devlet adamlarından bazıları isyancılardan canını kurtarmak
bir anayasa hazırlamış ve bu anayasa 1791’de kral tarafın- için Rusçuk Ayanı Alemdar Mustafa Paşa’ya sığınmıştır.
dan da onaylanmıştır. Fransa’nın bu ilk anayasasıyla ege- Alemdar Mustafa Paşa, III. Selim’i tahta çıkarmak amacıy-
menlik hakkı halka verilmiş ve güçler ayrılığı prensibi kabul la İstanbul’a hareket etmiştir. Sadrazam dahil bir çok kişiyi
edilmiştir. Böylece Fransa’da mutlak monarşi dönemi sona yanına çeken Alemdar, sarayı kuşatınca Sultan IV. Mustafa,
ererek meşruti monarşi dönemi başlamıştır. “İnsan ve Yurttaş amcası III.Selim ve kardeşi Mahmut’un öldürülmesine izin
Hakları Bildirisi”ne göre insanlar özgür ve yasalar önünde vermiştir.
eşittir. Herkes memur olabilme hakkına sahiptir. Söz ve basın
Buna göre Osmanlı’da,
özgürlüğü vardır. Özel mülkiyet dokunulmazdır ve toplumda
vergiler, dengeli bir biçimde dağıtılmalıdır. I. Ayan adı verilen yerel güçler Osmanlı tahtında hak iddia
etmiştir.
Verilen metinde aşağıdakilerden hangisine vurgu
yapılmamıştır? II. Osmanlı hanedanının varlığı tehlikeye girmiştir.
III. Merkezi otorite yerel güçlerle baş edemeyecek kadar
A) Kanunun üstünlüğü kabul edilmiştir.
güçsüzleşmiştir.
B) Fikir ve beyan hürriyeti getirilmiştir.
gibi durumlardan hangilerinin yaşandığı söylenebilir?
C) Kralın otoritesi meclis ile sınırlandırılmıştır.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) Kişiler mülk edinme hakkına sahiptir.
E) Gelirlerin dağılımında eşitlik sağlanmıştır. D) I ve III E) II ve III

10. Osmanlı Devleti’nde demiryolu yapımı, maliyetinin yüksek ol-
ması, sermaye ve kaynak yetersizliği gibi güçlükler nedeniyle
istenilen düzeyde olmamıştır. Bu nedenlerle demiryolu inşası
ve işletilmesi bir imtiyaz olarak yabancı şirketlere verilmiştir.
Bundan dolayı Osmanlı Devleti, demiryolu yapımını kapita-
list devletlerin ekonomik, siyasi ve askerî çıkarlarına göre ele
almak durumunda kalmıştır. Osmanlı Devleti’nde demiryolu
yapımı Abdülmecid, Abdülaziz ve özellikle II. Abdülhamid’in
8. Tanzimat Fermanı’na göre, politikalarından biri olmuştur. II. Abdülhamid, Osmanlı
Devleti’nin tüm demiryolu ağının yaklaşık %73’ünü inşa ettir-
I. Hiçbir kişi yargılanmadan cezalandırılmayacak, mahke
miştir.
meler açık olacak ve tüm vatandaşlar yasalar önünde
eşit olacaktır.
Verilen bilgilere göre Osmanlı Devleti’nin demiryolu in-
II. Tüm halkın can, mal ve namus emniyeti sağlanacaktır. şası ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
III. Vergiler, herkesin gücüne göre alınacak, devlet tarafından A) Büyük oranda II. Abdülhamid Dönemi’nde yapılmıştır.
belli yöntemlerle toplanacaktır.
B) Ekonomik nedenlerden dolayı yeterli düzeyde gelişim
maddelerden hangisi “halkın idareye olan bağını güçlendir- sağlanamamıştır.
mek” için yapılmış olabilir?
C) İşletme hakkı yabancı şirketlere verilmiştir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) XIX. yüzyılda devlet politikası hâlini almıştır.

D) II ve III E) I, II ve III E) Avrupalı devletlerden önce yapımına başlanmıştır.

90