Page 97 - index

TARİH 1. ADIM

7. Fransız İhtilali sonrası Fransa’da eşitliğe dayanan yeni bir 9. III.Selim Dönemi’nde yapılan Nizam-ı Cedit diye anılan yeni-
toplum düzenine geçilmiştir. Temel hak ve özgürlükleri içeren likler Kabakçı Mustafa İsyanıyla son bulmuştur. Yenilikçi dev-
“İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi”ni ilan eden Kurucu Meclis, let adamlarından bazıları isyancılardan canını kurtarmak için
bir anayasa hazırlamış ve bu anayasa 1791’de kral tarafın- Rusçuk Ayanı Alemdar Mustafa Paşa’ya sığınmıştır. Alemdar
dan da onaylanmıştır. Fransa’nın bu ilk anayasasıyla ege- Mustafa Paşa, III. Selim’i tahta çıkarmak amacıyla İstanbul’a
menlik hakkı halka verilmiş ve güçler ayrılığı prensibi kabul hareket etmiştir. Sadrazam dahil bir çok kişiyi yanına çeken
edilmiştir. Böylece Fransa’da mutlak monarşi dönemi sona Alemdar, sarayı kuşatınca Sultan IV. Mustafa, amcası III.
ererek meşruti monarşi dönemi başlamıştır. “İnsan ve Yurttaş Selim ve kardeşi Mahmut’un öldürülmesine izin vermiştir.
Hakları Bildirisi”ne göre insanlar özgür ve yasalar önünde
Buna göre Osmanlı’da,
eşittir. Herkes memur olabilme hakkına sahiptir. Söz ve basın
özgürlüğü vardır. Özel mülkiyet dokunulmazdır ve toplumda I. Ayan adı verilen yerel güçler Osmanlı tahtında hak iddia
vergiler, dengeli bir biçimde dağıtılmalıdır. etmiştir.

Verilen metinde aşağıdakilerden hangisine vurgu II. Osmanlı hanedanının varlığı tehlikeye girmiştir.
yapılmamıştır? III. Merkezi otorite yerel güçlerle baş edemeyecek kadar
güçsüzleşmiştir.
A) Kanunun üstünlüğü kabul edilmiştir.
B) Fikir ve beyan hürriyeti getirilmiştir. gibi durumlardan hangilerinin yaşandığı söylenebilir?
C) Kralın otoritesi meclis ile sınırlandırılmıştır. A) Yalnız I

D) Kişiler mülk edinme hakkına sahiptir. B) Yalnız III
E) Gelirlerin dağılımında eşitlik sağlanmıştır. C) I ve II
D) I ve III
E) II ve III

10. Osmanlı Devleti’nde demiryolu yapımı, maliyetinin yüksek ol-
ması, sermaye ve kaynak yetersizliği gibi güçlükler nedeniyle
istenilen düzeyde olmamıştır. Bu nedenlerle demiryolu inşası
ve işletilmesi bir imtiyaz olarak yabancı şirketlere verilmiştir.
8. Tanzimat Fermanı’na göre, Bundan dolayı Osmanlı Devleti, demiryolu yapımını kapita-
list devletlerin ekonomik, siyasi ve askerî çıkarlarına göre ele
I. Hiçbir kişi yargılanmadan cezalandırılmayacak, mahke
almak durumunda kalmıştır. Osmanlı Devleti’nde demiryolu
meler açık olacak ve tüm vatandaşlar yasalar önünde
yapımı Abdülmecid, Abdülaziz ve özellikle II. Abdülhamid’in
eşit olacaktır.
politikalarından biri olmuştur. II. Abdülhamid, Osmanlı
II. Tüm halkın can, mal ve namus emniyeti sağlanacaktır. Devleti’nin tüm demiryolu ağının yaklaşık %73’ünü inşa ettir-
III. Vergiler, herkesin gücüne göre alınacak, devlet tarafından miştir.
belli yöntemlerle toplanacaktır.
Verilen bilgilere göre Osmanlı Devleti’nin demiryolu in-
maddelerden hangisi “halkın idareye olan bağını güçlendir- şası ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
mek” için yapılmış olabilir?
A) Büyük oranda II. Abdülhamid Dönemi’nde yapılmıştır.
A) Yalnız I
B) Ekonomik nedenlerden dolayı yeterli düzeyde gelişim
B) Yalnız II sağlanamamıştır.
C) I ve II C) İşletme hakkı yabancı şirketlere verilmiştir.

D) II ve III D) XIX. yüzyılda devlet politikası hâlini almıştır.
E) I, II ve III E) Avrupalı devletlerden önce yapımına başlanmıştır.

96