Page 20 - COĞRAFYA 10. SINIF BECERİ TEMELLİ ETKİNLİK KİTABI

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü COĞRAFYA 10 9

1. ÜNİTE > Doğal Sistemler Kazanım 10.1.5: Türkiye’deki yer şekillerinin oluşum sürecine iç kuvvetlerin etkisini açıklar.
Genel Beceriler: Bilgi Okuryazarlığı Alan Becerileri: Coğrafi Sorgulama, Değişim ve Sürekliliği Algılama
Etkinlik İsmi İÇ KUVVETLER TÜRKİYE’Yİ NASIL ETKİLEDİ? 10 dk.
Amacı Türkiye’de görülen yer şekillerinin jeolojik zamanlardaki değişimini açıklayabilme. Bireysel

Yönerge Aşağıda verilen metin ve görselden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Türkiye arazisinin şekillenmesinde etkili olan iç kuvvetler; dağ oluşumu (orojenez), kıta oluşumu (epi-
rojenez), faylanma ve volkanizmadır. Farklı zamanlarda meydana gelen bu oluşumların nedeni, yer
kabuğu altındaki magmada meydana gelen konveksiyonel akımlardır. Magmanın bu hareketi; levha-
ların Anadolu’yu kuzey ve güneyden sıkıştırıp yükseltmesine, Alp Orojenezi'nin de etkili olmasına
neden olmuştur. Karadeniz ve Akdeniz çanağında çökme meydana gelmiş, Doğu Anadolu ve Kuzey
Anadolu’da fay hatları ve volkanik dağlar oluşmaya başlamış, Batı Anadolu’da ise horst-graben sistemi
belirginleşmiştir.

İlk kıvrımlar İlk kıvrımlar
Mezozoik Sonuezozoik Sonu
M
Tetis Denizi
I Tetis Denizi
Levha Levha
Hareketi Tortullar Tortullar Hareketi
Magma

Sıra dağlar Sıra dağlar
oluşmaya başladı. oluşmaya başladı.
Tersiyer Başı ve Ortasıersiyer Başı ve Ortası İç kesimdeki sular ç kesimdeki sular
T
İ
b buharlaşmaya uharlaşmaya
başladı.aşladı.
II Tetis Denizi b
Tetis Denizi
Tortullar Tortullar

Yükselme Yükselme
Çökme
Çökme
İ İç kesimde ç kesimde
Tersiyer Sonuersiyer Sonu
T v volkanik faaliyetler olkanik faaliyetler
başladıaşladı..
Akdeniz b
Karadeniz
III

A B

K
Kuaterneruaterner
Akdeniz İç Anadolu
IV Karadeniz

19