Page 56 - COĞRAFYA 10. SINIF BECERİ TEMELLİ ETKİNLİK KİTABI

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü COĞRAFYA 10 29

1. ÜNİTE > Doğal Sistemler Kazanım 10.1.16: Bitki topluluklarının dağılışı ile iklim ve yer şekillerini ilişkilendirir.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Coğrafi Sorgulama, Kanıt kullanma
Etkinlik İsmi BİZİ SINIRLANDIRANLAR 20 dk.
Amacı Bitki örtüsünün yeryüzünde dağılışını etkileyen ve sınırlandıran unsurları açıklayabilme. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metinden ve görselden yola çıkarak soruları cevaplandırınız.

Bitki örtüsünün dağılışını etkileyen faktörlerin başında iklim ve yer şekilleri gelir. Yer şekillerinin bitki
örtüsü üzerindeki etkisi iklim elemanları üzerinde değişikliklere neden olduğu için dolaylıdır. Yüksel-
ti ve eğim, yüzeydeki toprak örtüsünün kalınlığını azaltır. Bitkinin toprağa tutunmasını engelleyecek
böyle bir durumun ortaya çıkması, yükseltinin bitki örtüsüne direkt etkilerindendir. Sıcaklık başta
olmak üzere yağış, nem, bakı ve rüzgâr gibi iklim elemanları ise bitki örtüsünün dağılışında belirleyici
rol oynar. Örneğin bitkiler. gelişebilmek için belirli bir sıcaklığa ihtiyaç duyar. Sıcaklık, bir yerdeki bit-
ki türlerini (ağaçların iğne ya da geniş yapraklı olması gibi) belirlerken yağış da bir yerdeki bitkilerin
ot, çalı veya ağaç olmasını ve bunların miktarının az ya da çok olmasını belirler.
Aşağıdaki görseller, enlem ve yükseltideki değişimin iklim elemanlarına etkisini ve buna bağlı olarak
bitki örtüsünün dağılışını nasıl etkilediğini göstermektedir.

1. Bir dağ yamacındaki bitki sıralanışı ile Ekvator’dan kutuplara doğru değişen bitki sıralanışındaki
benzerlikler nelerdir? Bu benzerlikleri enlem ve yükseltinin sıcaklığa etkisi ile ilişkilendirerek açık-
layınız.

55