Page 39 - Fizik - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 10 22

2. ÜNİTE > Basınç ve Kaldırma Kuvveti Kazanım: 10.2.1.2. Akışkanlarda akış sürati ile akışkan basıncı arasında ilişki kurar.
a) Deney veya simülasyonlardan yararlanılarak kesit alanı, basınç ve akışkan sürati
arasında bağlantı kurulması sağlanır.
b) Bernoulli İlkesi’nin günlük hayattaki örnekler (çatıların uçması, şemsiyenin ters
çevrilmesi, rüzgârlı havalarda kapıların sert kapanması gibi) üzerinden açıklanması
sağlanır.
Genel Beceriler: -- Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi BERNOULLI İLKESİ'Nİ ÖĞRENİYORUM 20 dk.
Amacı Kesit alanı, basınç ve akışkan sürati arasındaki ilişkiyi açıklayabilme. Bireysel

1. Yönerge Akışkan basıncı ile ilgili simülasyonu kullanabilmek için aşağıdaki basamakları uygulayınız.
Aşağıda verilen bağlantıdaki simülasyonu açınız.
https://phet.colorado.edu/sims/cheerpj/fluid-pressure-and-flow/latest/fluid-pressure-
and-flow.html?simulation=fluid-pressure-and-flow&locale=tr
Ekrandan “Akış” seçeneğini tıklayınız.
Boru içerisinden geçen sıvı taneciklerinin süratini gözlemleyiniz. Sağ üstteki panelde yer alan
“Akı(ş) hızı Ölçer” seçeneğini işaretleyiniz.
Boru üzerinde yer alan kolların bazılarını çekerek ya da iterek boru çapını değiştiriniz.
Borudan geçen sıvı taneciklerinin süratini gözlemleyiniz. Hız gösterge kutucuğunu borunun kesiti fark-
lı bölgelerine götürerek bu bölgelerdeki sıvı akış süratini tespit ediniz.

2. Yönerge Simülasyondan edindiğiniz bilgilerden yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1 Borunun kesit alanı ile sıvının akış sürati arasında nasıl bir bağlantı olduğunu simülasyondaki gözlem-
lerinize dayanarak açıklayınız.

2 Yerden yüksekte olan bir musluk az açılarak su akışı sağlandıktan sonra musluktan akan su bloğunun
aşağıya indikçe inceldiği görülür. Bu durumu potansiyel enerji, kinetik enerji ve basınç kavramlarını
kullanarak açıklayınız.

3 Çatlak bir boruda sıvı akışı sağlandığında sıvının çatlaktan sızmadığı ancak sıvı akışı kesildiğinde sı-
vının sızmaya başladığı gözlemlenmektedir. Buna göre sıvı akış sürati ile sıvı basıncı arasında nasıl bir
ilişki vardır?

4 İnsan vücudunda atardamar, toplardamar ve kılcal damar olmak üzere üç çeşit kan damarı vardır. Bu
damarların vücuttaki toplam kesit alanları arasındaki ilişki,
Kılcal damar > Toplardamar > Atardamar şeklindedir.

Madde alışverişi, dokular ile sadece kılcal damarlar arasında olmaktadır. Kılcal damarın atardamar
ucunda kandan doku sıvısına madde geçişini, kanın damarlardan akış sürati ile ilişkilendirerek nasıl
açıklarsınız?

37
Hazırlayan: Aslı Gülsüm DÖYEN