Page 77 - Tarih - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

37
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 10

4. ÜNİTE > Beylikten Devlete Osmanlı Kazanım 10.4.4: Osmanlı coğrafyasındaki zanaat, sanat ve kültür faaliyetleri ile bunlara
Medeniyeti bağlı olarak sosyal hayatta meydana gelen değişimleri analiz eder.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi

Etkinlik İsmi SANATA YANSIYAN İZLER 20 dk.
Amacı Geleneksel Türk el sanatları örnekleri üzerinden Osmanlı Devleti’ndeki sosyal ve kültürel hayatta meydana Bireysel
gelen değişimleri analiz edebilme.

Yönerge Aşağıda verilen metni ve görselleri dikkate alarak soruları cevaplayınız.

Görsel 1 Görsel 2 Görsel 3 Görsel 4

Görsel 5 Görsel 6 Görsel 7 Görsel 8

Osmanlı Süsleme Sanatları
Sanat eserleri, bir toplumun geçmişine ışık tutan en önemli sosyal hayat göstergeleridir.
Geçmiş dönemlerin yaşantısı, sınıf yapısı, ekonomik düzeni, kültürel özellikleri, eğlen-
ce-yemek kültürü, yönetim tarzı, saray çevresinin alışkanlıkları vs. sanat eserlerinde ve
bunlar üzerinde yapılan işlemecilikle çok rahat bir şekilde anlaşılmaktadır. Toplumdaki
sosyo-kültürel mirası ve zaman içerisinde meydana gelen değişmeleri de sanat eserle-
rinden öğrenebilmek imkânı mevcuttur.
Görsel 9
En önemli Osmanlı sanatlarından biri olan minyatür sanatının kökleri Uygurlara kadar
uzanmaktadır. Osmanlı sanatçıları her türlü olayı anlatmak için bu sanat türünü kul-
lanmışlardır. Bu olaylar; çeşitli sosyal hadiseler, devrin çalkantıları ve savaşlar şeklinde olmuştur.
Minyatürlerde tabiat sevgisinin hâkim olduğu görülebilmektedir. Portre resimleri, tarihi konular
ve saray hayatına ait sahneler, şehir ve kale manzaraları Osmanlı minyatürcülüğünde karakteris-
tik eserlerde temel konular olarak işlenmiştir. Osmanlı minyatürleri, kompozisyon şemalarında
ve arka plandaki manzaralarda İran’da yerleşmiş olan bazı geleneklere bağlı kalmakla beraber esas
itibariyle realist bir görüşle yapılmıştır. Resimlerde sınırlı imkânlarla gerçek olaylar mümkün ol-
duğu kadar canlandırılmıştır. Tarihî olayların ancak birer defa tasvir edilmesi yüzünden tiplerin
yaratılması ve geliştirilmesi imkânı olmamış ve Osmanlı minyatüründe çok belirli bir üslûp da
yaratılamamıştır. Minyatürlerde renk olarak genellikle kırmızının hâkimiyetindeki parlak ve canlı
renkler kullanılmıştır.

Mustafa Talas; Numan Durak Aksoy, Osmanlı Süsleme Sanatlarının Türk Kültür Tarihi Ekseninde Değerlendirilmesi.
(Metin düzenlenerek alınmıştır.)

77