Page 516 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

250 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

2. Metinde geçen İki ay süren geceli gündüzlü çetin ve öldürücü çalışmalardan sonra mektepteki nispe-
ten düzelen umumi sıhhat ve bilhassa çocukların birbirlerine karşı muameleleri benim için büyük bir
mükâfat idi. cümlesinde geçen "öldürücü" kelimesi mecaz anlamda kullanılmıştır.

a) Bu kelimenin yerine getirebileceğiniz ve cümledeki anlamını karşılayacak iki farklı sözcük bulunuz.

b) Metinde geçen … birdenbire düşüp bayıldıktan sonra anlamıştım. ifadesindeki altı çizili sözcük
gerçek anlamlıdır. İçinde “bayılmak” sözcüğünün mecaz anlamda kullanıldığı bir cümle ve bir
deyim yazınız.

3. İki metinden hangisini daha kolay ve hızlı anladınız? TDK'nin Türkçe Sözlük'ünden de yararla-
narak bilmediğiniz kelimelerin fazla daha olduğu paragrafı kendi sözcüklerinizle yeniden yazınız.

4. Türkçede aralarında anlam ilgisi bulunan varlık, kavram, olay veya durumları aynı veya farklı yön-
de geliştirerek tek bir yargıya bağlayan ögelere geçiş ve bağlantı ifadeleri denir. Örneğin “Sayısal
dersleri severim özellikle de matematik dersini.” Siz de metnin ikinci paragrafında geçen geçiş ve
bağlantı ifadelerini bulunuz.

5. Metinde geçen … böyle bir dişçiyi dişime dokundurmam dedim. cümlesindeki “dokunmak” sözcü-
ğünün farklı anlamlarını taşıyan üç cümle kurunuz. Kelimenin kurduğunuz cümlelerdeki anlam-
larını cümlelerin karşılarına parantez içinde yazınız.

514
Hazırlayan: Feridun SAĞOL