Page 615 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 300

8. ÜNİTE > Haber Metni Kazanım A.4.3: Metin ile metnin konusu, amacı ve hedef kitlesi arasında ilişki kurar.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi Ekran Bağımlılığı 30 dk.

Amacı Metnin konusu, amacı ve hedef kitlesi arasında ilişki kurabilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz. Metinden hareketle soruları cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

Ekran Bağımlısı mısınız?
Gece yatarken, sabah uyanır uyanmaz, yolda yürürken veya ders çalışırken akıllı telefonunuzu sık sık
kontrol ediyor musunuz? Günlük alışkanlıklarımızdan biri olduğu düşünülse de ekran bağımlılığı tek-
nolojik gelişmelerin beraberinde getirdiği yeni bir hastalık olabilir.
İçinde yaşadığımız teknoloji çağı bizlere çok sayıda ekranla etkileşim içinde olduğumuz dijital bir dünya
sunuyor. Örneğin neredeyse her evde bulunan ve birçoğumuzun sahip olduğu televizyon, masaüstü ve
taşınabilir bilgisayarlar, tablet ve akıllı telefon en sık maruz kaldığımız ekranlar. Her geçen gün daha da
zenginleşen dijital dünyada kol saatleri ve buzdolapları bile dijital ekranlar üzerinden kontrol ediliyor.

Peki, İnsanları Özellikle de Gençleri Ekranlara Çeken Nedir?
Akıllı telefonlar en fazla tercih edilen ekranların başında geliyor. Örneğin arkadaşlarımızla çoğunlukla
çevrim içi sosyal ağlar üzerinden iletişim kuruyor, bu nedenle akıllı telefon ekranlarında bolca zaman
geçiriyoruz.
Ekranlardan uzak kalamamanın nedenlerinden biri çevrim içi sosyal ağlardaki gelişmelerden haberdar
olma isteği. Bu durum gelişmeleri kaçırma korkusu olarak isimlendiriliyor. Diğer neden ise telefondan
yoksun kalma korkusu (nomofobia) olarak tanımlanan mobil cihazlara erişilemediği veya mobil cihaz-
ların iletişim kurmaya elverişli olmadığı durumlarda (örneğin internet erişiminin olmadığı yerlerde ya
da mobil cihazlarımızın şarjının bittiği zamanlarda) yaşanan aşırı korku.
Telefonlarımızdaki uygulamalardan günün her saatinde gelen bildirimler de ekranları sık sık kontrol
etmemize neden oluyor. Araştırmalar uzun saatler boyunca ekran başında kalmanın sağlık üzerinde,
özellikle de ruh sağlığı üzerinde olumsuz etkileri olduğunu gösteriyor. Ayrıca ekran bağımlılığı, artık
madde bağımlılığı gibi bir bağımlılık olarak kabul ediliyor. Örneğin Dünya Sağlık Örgütü tarafından
geçtiğimiz haziran ayında güncellenen Uluslararası Hastalık Sınıflandırması’na video oyunu oynama
bozukluğu eklendi.
(…)

Peki, Ekran Bağımlılığından Kurtulmak için Neler Yapılabilir?
Telefonunuzdaki uygulamalardan gelen bildirimleri kapatabilirsiniz. Ayrıca telefonu daha sık kontrol
etmenize neden olan uygulamaları akıllı telefonunuzun ana ekranından kaldırabilir böylece ekrana
baktığınız anlarda bu uygulamaları görmediğiniz için ekranda daha az vakit harcayabilirsiniz. Tele-
fonunuzdan sosyal medya uygulamalarını kaldırmak da ekran kullanma sürenizi azaltmaya yardımcı
olabilir. Bu uygulamalara sadece bilgisayardan ulaşabildiğiniz için uygulamalar her an elinizin altında
olmayacağından ekranda daha az vakit harcayabilirsiniz. Gece telefonunuzu uyuduğunuz odanın dışın-
da bırakmak, gece boyu gelen uyaranlardan uzak kalmanızı sağlayabilir. Bunların yanı sıra keyif aldı-
ğınız farklı etkinliklere yönelmek ve hobi edinmek de ekran bağımlılığıyla mücadele etme konusunda
yardımcı olabilir.
(…)

https://bilimgenc.tubitak.gov.tr

613