Page 695 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 340

9.ÜNİTE> Gezi Yazısı Kazanım A.4.3: Metin ile metnin konusu, amacı ve hedef kitlesi arasında ilişki kurar.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Bilgi Okuryazarlığı Becerisi

Etkinlik İsmi Metin Kime, Niçin Yazılmış? 25 dk.
Amacı Metin ile metnin konusu, amacı ve hedef kitlesi arasında ilişki kurarak metin ve yazarla ilgili ayrıntıları Bireysel
tespit edebilmek.

Yönerge Aşağıdaki metinleri okuyunuz. Soruları metinlerden hareketle cevaplayınız.
(Metinler, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

1. Metin
Marsilya'dan Bir Gece Geçtim
Marsilya'dan bir gece geçtim ve gördüm: Toprak yüzünde utangaç bir güz sıcaklığı, gökyüzünde ser-
dengeçti bir Akdeniz cilvesi kıpranırdı. İlkin sabahtı. Uzaktan, buğday benizli kayalar, çan kuleleri, ar-
duvazlı çatılar görürdük. Uzaktan uzaktan kalbimiz başını taşlara vururdu. Yol gelmiş geçmişti, deniz
derya kucaklamış; fenerlere, yalnızlıklarına ve kahramanlıklarına ağladığım deniz fenerlerine, kırk bir
milletin levent mevent gemilerine merhaba demiş, eninde sonunda Marsilya Limanı'na dayanmıştı.
Vapurumuz duman dumandı. Gözlerim serdümendi, ellerim lostromo, yüreğim çarkcıbaşı ve damar-
larımda gazoz gibi köpüren yaşamak sevinci kaptandı. Yol durdu desek yürek durur mu? Durur mu
sağdıcım, bu tufan sualidir; kıyamet günü gelse de sorulmuştur, gelmese de sorulmuştur. Ama dur
bre Abbas! Sencileyin çok gelen çok geçen vardır bu yollardan. Bu yollar insanın insan, sineğin si-
nek, martının martı olduğu yollardır. Şimdi sen Ankara Vapuru'nun küpeştesine yaslanmış; Akdeniz
biraderimizin batı omzundaki şol romantik Marsilya Şehri’ni seyredersin: Kül rengi bir ışık. Binalar,
damlar, bacalar. Tam tepede bir de zeybek kilise. Liman eğrimize geliyor.

(…)
Attila İlhan, Abbas Yolcu
2. Metin
Buda ve Peşte

Tuna nehri bilindiği gibi şehri Buda ve Peşte diye ikiye bölüyor. İki yaka birbirine Arpad, Margıt
Szechenyi, Srabadsag Ptofi köprüleri ile bağlı. Bu eski köprülere son yıllarda çok modern bir yenisi
eklenmiş: Elisabeth Köprüsü. Budapeşteliler küçük çapta bir San Francisco köprüsünü andıran bu
asma köprü ile pek övünüyorlar. Peşte'nin en ferah en şiirli yanı elbette Tuna kıyıları. Bu kıyılarda
güzel bulvar kahveleri var. Nehire inen basamak basamak merdivenlerde gene ihtiyar çiftler güneşin
batışını seyrediyorlar. Nehirde sefer yapan küçük gemilerin güverteleri bembeyaz örtülü masaları ile
gezici bir restoran halinde.
(…)
Haldun Taner, Düştüm Yollara Yollara

Kelime Dağarcığı:
arduvaz: Kayağan taş. serdümen: Dümen kullanmakla görevli bilgili ve deneyimli tayfa. lostromo: Ticaret gemilerinde
tayfaların başı. çarkçıbaşı: Vapurlarda birinci çarkçı.

693