Page 69 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

30 BİYOLOJİ 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

2. Yönerge Aşağıdaki görsellerde kasın kasılma evreleri ve kas yapısı verilmiştir. Yöneltilen soruları verilen grafik
ve şekilden yararlanarak cevaplayınız.

Kas l f Sarkomer
Yönerge Aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.
Kasılma m ktarı Yıllar önce yeğenim Buğra henüz yedi yaşındayken tatilde yanımıza gelmişti.
Buğra çok hareketli olduğu için sürekli ağaç tepelerinde ya da komşu çocuklarla
Sarkomer Z çizgisi
top peşinde koşturuyor ele avuca sığmıyordu. Bir gün Buğra’nın ağlayarak anne-
me doğru koştuğunu gördüm. Top oynarken düşmüştü ve kolundaki kemik san-
ki eğrilmiş gibi garip görünüyordu. Annem bunun “yeşil ağaç kırığı” adı verilen
A Bandı küçük çocuklarda görülen bir kırılma tipi olabileceğini söylemişti. Telaşlanarak
H Bandı
A B C I Bandı hemen hastaneye koştuk.
Zaman (s) H Bandı Doktorumuz, Buğra’yı sakinleştirip kol filmini çektirdiğinde ilginç bir şekilde alt
I Bandı A Bandı I Bandı kol kemiğinin bir tanesi eğrilmiş ve diğeri tam ayrılmadan ağaç dalı gibi kırıl-
mıştı. Doktorumuzun söylediğine göre bu küçük çocuklarda görülen, kemiğin
6. Verilen görselde kasılma evresi hangi bölgededir? Aşağıda verilen tabloyu bu bölgede meydana ge- şiddetle bükülmesi sonucu gelişen tamamlanmamış bir kırık çeşidiymiş.
len değişimleri ve çizgili kasın kasılma mekanizmasını göz önünde bulundurarak Huxley’in kayan Kemiğin esnek ve periost denen kemik zarının kalın olması nedeniyle oluşan, ço-
iplikler modeline göre doldurunuz.
cukluk çağına özel bu kırıkta kemikteki eğrilik dışarıdan görülebilir ve bazen eğri-
Sarkomerin boyu liğin düzeltilmesi gerekebilirmiş.
I bandı Doktorumuz küçük bir operasyon gerektiğini söyleyerek Buğra’nın kol kemiğine
ince platin bir çivi taktı. Buğra’nın yaşı küçük olduğu için kemiğin yetişkinlere kı-
A bandı yasla çok daha kısa zamanda iyileşeceğini, vitamin açısından zengin beslenmesini
H bandı ve platin çivinin alınmasına gerek olmadığını söyleyerek bizi taburcu etmişti.
Yıllar sonra bir gün Buğra bizi aradı. Bir sebepten dolayı tekrar hastaneye gidip
Aktin ve miyozin proteinlerinin boyu kol filmini çektirmek durumunda kaldığını, yedi yaşında takılan platin çivinin kol
Kasın hacmi kemiğine tamamen gömüldüğünü ve çekilen röntgende çiviyi kemiğin içinde gör-
düğünde de çok şaşırdığını bizimle paylaştı.
Kasın boyu
1. Olaydan yıllar sonra çekilen filmde platin neden kemiğe gömülmüş durumda görünmektedir?
7. Maç sırasında Oktay’ın bacağında kramp oluşmasını kasılma fizyolojisini göz önünde bulundurarak
nasıl açıklarsınız? Yukarıdaki grafikte hangi bölge kramp olayını göstermektedir?

8. Düzenli spor yapan bir insanla spor yapmayan bir insanı, destek ve hareket sistemleri açısından
karşılaştırınız. 2. Buğra’nın kol kemiğindeki eğrilmenin ve yarım kırığın sebebi nedir?

66
Hazırlayan: Ufuk SAHRANÇ