Page 9 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı
P. 9
1 BİYOLOJİ 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
3. Atalay, çalışması sırasında A nöronunun aksonu üzerinde bulunan yapılara zarar vermiş ve nörona
eşik değerde bir uyarı verdiğinde impuls iletiminde aksamalar olduğunu tespit etmiştir. İnsanın sinir
sistemindeki nöronlarda böyle bir durum olabilir mi? Olması durumunda bunun gerçekleşmesinin
sebebi nedir? Böyle bir sinir sistemi rahatsızlığı var mıdır? Gerekçeleriyle açıklayınız.
Yönerge Verilen metinden yaralanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.
4. İnsanın sinir sistemindeki tüm nöronlar B nöronu yapısındaki gibi olsaydı nasıl bir durum ortaya
çıkardı? Gerekçeleriyle açıklayınız.
5. Atalay, impuls iletimini hızlandıran tek etkenin aksonu saran yapıların olmadığını ispatlamak iste-
mektedir. Bunun için hangi özelliğe sahip iki nöronu incelemesi gerektiğini açıklayınız.
Görsel 1: Sinaps
Beden Eğitimi öğretmenimiz, alanında en iyi olan sporcular hakkında bilgi toplamamızı ve onların ha-
yat hikâyelerini araştırmamızı istemişti. İnternette araştırma yaparken eski bir boksör olan Muhammed
Ali ismi dikkatimi çekti. Bir dünya şampiyonu olan Muhammed Ali, spor kariyerini bitirmesi ile çok
6. Atalay, A ve B nöronlarının gövde kısımlarını incelerken hayvan hücrelerinin büyük bir kısmında geçmeden Parkinson hastalığına yakalanmıştı. Bu durumu babama söylediğimde babam bana “Evet,
bulunan ama nöronlarda olmayan bir organel dikkatini çekmiştir. Bu hangi organel olabilir? Bu boks maçı serttir. Muhammed Ali, maçlarında başına fazla darbe aldığı için Parkinson oldu deniyor.”
organelin nöronlarda bulunmaması hangi olayın gerçekleşmesini önler? Gerekçeleriyle açıklayınız. açıklamasını yaptı. Bu nasıl olabilirdi? Bu hastalığın nasıl bir şey olduğunu bilmiyordum ve araştırmama
devam ettim. Beynin bir bölümünde bulunan bazı nöronların dopamin adı verilen bir maddeyi yeterince
salgılamadığı için Parkinson’a yol açtığını okudum. Beyinde en çok üretilen kimyasallar arasında yer alan
dopaminin iki sinir hücresinin birbiri ile iletişim kurmasını sağlayan maddelerden biri olduğunu ve bu
tip kimyasallara nörotransmitter madde adı verildiğini öğrendim.
7. Nöronlarda hangi organellerin sayıca fazla olmasını beklersiniz? Cevabınızı metinde geçen açıkla- 1. Öğrencinin okuduğu kaynakta Parkinson hastalığı dopamin ile ilişkilendirildiğine göre babasının
maları dayanak göstererek veriniz. yaptığı açıklama bu ilişkiyi destekler mi? Gerekçesi ile açıklayınız.
8. Tavşan bir tilki gördüğünde A ve B nöronlarında meydana gelen impuls büyüklüğü, impuls sayısı, 2. İki nöronun bağlantı noktası olan sinaps boşluğuna salgılanan dopaminin eksikliği veya fazlalığı
impuls hızı, harcanan enerji miktarı ve akson ucundan salgılanan nörotransmitter madde miktarın- Parkinson dışında şizofreni, kronik depresyon gibi durumlara da yol açabilmektedir. Belirtileri bir-
da nasıl bir değişim olmasını beklersiniz? birinden çok farklı olan bu rahatsızlıkların aynı maddeden kaynaklanmasını nasıl açıklarsınız? Bu
problemin çözümüne yönelik bir hipotez ortaya koyunuz. Hipotezinizi ortaya koyarken yaptığınız
gözlemleri ve topladığınız verileri de belirtiniz.
6
Hazırlayan: Mehmet YOLCU
