Page 13 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

3 BİYOLOJİ 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

2. Yunus dedenin vücudunun sol tarafında gelişen kısmi felç durumu bize beyninin hangi tarafında
sorun yaşandığını göstermektedir? Nedeniyle birlikte açıklayınız.

Yönerge Sinir sistemi ile ilgili bazı bilgiler kutucuklarda belirtilmiştir. Bu bilgilerden yararlanarak verilen
soruları cevaplayınız.

Soğuk havada kalan bir insanın titremeye baş- Beyinciği zedelenen bir kuş, kanat çırparak
3. Yunus dedenin çiğneme ve yutkunma güçlüğü yaşaması, sizce numaralı bölümlerden hangisinde lamasını ara beyinde bulunan hipotalamus uya- uçmaya çalışır. Ancak kanatlarını birbiriyle
de hasar oluştuğunun bir işareti olabilir? Bu bölgedeki hasardan dolayı başka hangi etkiler ortaya rır. Titreme ile vücut, ısı üretimini artırır. uyumlu çırpamadığı için uçamaz.
çıkabilirdi?
Orta beyindeki dopamin sentezleyen hücrelerin Yutkunma, hapşırma gibi iç organları harekete
ölümü sonucunda motor fonksiyonlarda bozulma- geçiren reflekslerin kontrolünde omurilik soğa-
ların görüldüğü Parkinson hastalığı ortaya çıkar. nı görevlidir.

Embriyonik gelişim sırasında nöronlar sentro- Beyin kabuğu zedelenen bir insanın tüm hare-
zomlarını kaybeder. Bu nedenle bölünme yete- ketleri bilinçsiz olarak gerçekleşir.
nekleri yoktur.

İstemsiz çalışan iç organ kasları birbirinin ter- Bir nörondan başka bir nörona impulsun ileti-
4. Doktor, Yunus dedenin ayağının altını kalem ile gıdıkladığında ayağını çektiğini görür. Buna göre si yönünde etki eden iki çeşit sinir ile kontrol mi kimyasal olarak asetilkolin, dopamin, sero-
numaralandırılan hangi sinir sistemi bölümü hasar görmemiş demektir? Bu bölümün başka görevi edilir. Örneğin bu sinirlerden biri kalp atışını tonin, histamin gibi nörotransmitter maddeler
olup olmadığını açıklayınız. hızlandırırken diğeri ise yavaşlamasını sağlar. ile gerçekleşir.

Merkezî sinir sistemi organları meninges adı Alzheimer beyin kabuğu ve limbik sistemdeki
verilen 3 zar tabakası ile kaplanarak korunmak- nöronların ölmesi sonucu ortaya çıkan ve ya-
tadır. En dışta ise iskelet sistemi korunmalarını şanan olayları karıştırma, hafıza kaybı, bunama
sağlamaktadır. şeklinde etkileri olan bir hastalıktır.

Bir hareket öğrenildiğinde beyin, alışkanlık hâ- Bilinçli ve istemli olarak yapılan hareketleri
line getirildikten sonra ise omurilik tarafından kontrol eden somatik sinir sisteminde nöronlar

5. Sizce insan beyninde bulunan bu kısımlar bir kedide de bulunur mu? Cevabınız olumlu ise kedide kontrol edilir. miyelinli ve aksonlarının çapı büyüktür.
2 numaralı bölümün hasar alması durumunda hangi tepkileri gerçekleştiremeyeceğini örneklerle
açıklayınız.
1. Beynin homeostasinin gerçekleşmesinde etkisi var mıdır? Verilen bilgilerden yararlanarak açıklayınız.

2. Merkezî sinir sistemini oluşturan organların korunması neden önemlidir? Verilen bilgiler doğrul-
tusunda açıklayınız.

10
Hazırlayan: Ufuk SAHRANÇ