Page 98 - FELSEFE 11 BECERİ TEMELLİ ETKİNLİK KİTABI

44 FELSEFE 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

2. Yönerge Aşağıda verilen metni okuyup ilgili soruları cevaplayınız.

20. YÜZYILDA FELSEFE
Felsefenin 20. yüzyıldaki gelişim seyrini izleyebilmek, onun başka çağ-
lardaki gelişimini takip edebilmekle kıyaslandığında alabildiğine zor ve
zahmetli bir iş olarak karşımıza çıkar. Bunun da en önemli nedeni, bü-
tün çağların en uzunu olan 20. yüzyılda çınar sayısının yani felsefeye katkı
yapmış olan filozof sayısının hiç olmadığı kadar çok, hatta ormanı veya
ana akımları görmeyi imkânsızlaştıracak ölçüde fazla olmasıdır. (…)
20. yüzyılı bütün çağlardan çok daha uzun bir çağ hâline getiren şey, yal-
nızca filozofların ve filozofları bir araya getiren okulların sayısı değildir.
Fakat esas, felsefenin hiçbir zaman boşlukta gelişmediği dikkate alınacak
olursa bu filozofların düşüncelerine vücut veren sosyal ve politik koşulla-
rın farklılığı, çeşitliliği ve yoğunluğudur. 20. yüzyıl büyük dünya savaşla-
Görsel 5.11: Çanakkale Savaşı rıyla, komünist, faşist ve totaliter devletlerin doğuşu ve yıkılışlarıyla, sayı-
lamayacak kadar çok bölgesel savaşla, nükleer silahlara ek olarak başkaca
kitle imha silahlarının icadıyla, soykırımlarla, sömürgeciliğe karşı verilen
kurtuluş savaşlarıyla, küreselleşmeyle, teknolojinin olağanüstü büyük ge-
lişimiyle ve nihayet büyük kitlelerin kentlerde gerçekleştirdiği eşi benzeri
görülmemiş istilayla karakterize olur. Bu bağlamda bilimsel ve teknolo-
jik ilerlemelerin 20. yüzyılda daha önce tahayyül edilmesi dahi mümkün
olmayan politik felaketlerle ve alabildiğine dramatik olaylarla birleşmesi,
hemen herkes tarafından kabul edilen bir olgudur.
20. yüzyıl felsefesi, bütün bunların dışında, yine tasnifi ve ana akımları
ortaya çıkarmayı zorlaştıracak şekilde klasik felsefelerin veya felsefenin
klasik dallarının dışında kalan yeni felsefelerin zuhuruyla oluşur.

Ahmet Cevizci, “Felsefe Tarihi” adlı eserinden alıntılanmıştır.
Görsel 5.12: Atom bombası, Hiroşima
1. Felsefenin 20. yüzyıldaki gelişimini izleyebilmek neden zor ve zahmetli bir iş olarak görülmektedir?

2. Felsefenin hiçbir zaman boşlukta gelişmemesi ne anlama gelmektedir?

3. 20. yüzyılda filozofların düşüncelerine yön veren sosyal ve politik koşullar nelerdir?

4. Birinci yönergede incelediğiniz tarih şeridindeki filozoflar ve olaylar 20. yüzyıl felsefesini nasıl etki-
lemiş olabilir?

96
Hazırlayan: Esin KÖKMEN GÖZÜKÜÇÜK