Page 248 - FİZİK 11 - BECERİ TEMELLİ ETKİNLİK KİTABI

135 FİZİK 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

2. Bölüm: AC
Ottó Bláthy ve Károly Zipernowsky, Faraday’ın kullandığı düzeneği biraz değiştirerek doğru akım
yerine alternatif akım kullandılar. Bu çalışma sonucunda ise transformatörü icat ettiler.
1. Bobin
2. Bobin
Transformatörlerde birincil ve ikincil bobinde birim zamandaki akı değişimleri aynı olduğu için
sadece ikinci bobindeki sarım sayısı değiştirilerek istenilen potansiyel farkı elde edilebilmektedir.
N 1 N 2 N 1 N 2

V 1 V 1

a) N > N b) N > N
1 2 Görsel 2 2 1
Transformatörlerle ilgili kavramlar:

• Birincil bobindeki gerilime giriş gerilimi yani primer gerilim, ikincil bobindeki gerilime çıkış
gerilimi yani sekonder gerilim denir.

• Birincil bobindeki akıma giriş akımı yani primer akım, ikincil bobindeki akıma çıkış akımı yani
sekonder akım denir.

• Birincil bobindeki güce giriş gücü yani primer güç, ikincil bobindeki güce çıkış gücü yani sekonder
güç adı verilir.

• Alternatif akım kaynağına bağlanan bobine primer bobin, diğer bobine ise sekonder bobin adı verilir.
Aşağıda bazı elektrikli cihazların çalışması için gerekli olan potansiyel farkı değerleri verilmiştir.

• Tüplü televizyonların çalışması için resim tüpünün uçları arasına 15 000 V’luk potansiyel fark
uygulanması gerekmektedir.

• Cep telefonlarının şarj edilmesi için 5 V’luk potansiyel farka ihtiyaç vardır.
• Kapı zilinin çalışması için 9 V’luk potansiyel farka ihtiyaç duyulmaktadır.
• Aydınlatma için kullanılan şerit ledlerin çalışması için 12 V potansiyel fark uygulanmalıdır.

1. Aşağıdaki tabloda evlerde potansiyel farkı 220 V olan, alternatif akım kullanılarak çalıştırılan
bazı cihazlar verilmiştir. Bu cihazların düzgün olarak çalıştırılabilmesi için Görsel 2’de verilen
transformatörlerden hangisi cihazın içinde bulunmalıdır?
Cihaz Kullanılması gereken transformatör tipi

Tüplü televizyon
Cep telefonu şarj adaptörü
Kapı zili
Led avize

2. Transformatörler doğru akım kaynağı ile çalıştırılabilir mi? Sebebiyle açıklayınız.

246
Hazırlayan: Musa ÖZCAN