Page 123 - KİMYA-11

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 11 59

6. ÜNİTE > Kimyasal Tepkimelerde Denge Kazanım: 11.6.3.2. Brönsted-Lowry asitlerini/bazlarını karşılaştırır.
Genel Beceriler: Bilgi Okuryazarlığı Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi ASİT Mİ DESEM BAZ MI DESEM? 25 dk.

Amacı Asit ve baz özelliği gösteren maddeleri ayırt edebilme Bireysel
1.Yönerge Aşağıda verilen bilgiler doğrultusunda soruları cevaplayınız.

1923 yılında J. Brönsted ve T. Lowry eş zamanlı olarak asit ve baz kavramını belirgin bir şekilde
değiştiren yeni bir asit ve baz teorisini yayınladı. Teori sadece suda değil tüm çözücülerde oluşan
reaksiyonlara uygulanma avantajına sahipti. Ancak daha da önemlisi bir baz proton almaya eğilimli
iken bir asidin proton serbest bırakmaya daha eğilimli olduğunu açıkladı. Dolayısıyla herhangi bir
asitten bir proton ayrılması sonucu baz oluşur ve bu baz da yeniden asit olabilmek için bir proton
alır. Aynı şekilde bir baz bir protonu kabul edebilir, süreç içinde bir asit oluşturabilir. Bu düşünceyle
tüm asitler ve bazlar eşlenik veya karşılık gelen çiftler halinde düzenlenebilir ve bu da asitler veya
bazlar olarak bilinen maddeler aralığını genişletir.

1. Verilen zayıf asit ve bazların suda çözünme denge tepkimesini yazınız

Örnekler Zayıf Asit/Bazın Suda Çözünme Tepkimesi
HCN
NH3
CH COOH
3
2
HCO3
HPO4
3
2. Verilen asit/baz örneklerinin suda çözünmesiyle oluşan eşlenik asit - baz çiftlerini belirtiniz.

Örnekler Asit 1 Baz 1 Asit 2 Baz 2
HF

NH3
HC OOH
2
HCO3
HNO3

2. Yönerge Aşağıda verilen bilgilerden yararlanarak soruyu cevaplayınız.

Temmuz 1984’ de Berlin’ de Dünya Sağlık Örgütü’ nün (WHO) Avrupa Bölgesel Toplantısında çeşitli
gruplar tarafından sunulan araştırmalar asit yağmurlarının insan sağlığı üzerindeki etkileri konu-
sunda ilginç sonuçlar açığa çıkarmıştır.

Asit yağmurlarının insanlar üzerinde deri, göz ve solunum sistemindeki direkt etkileri dikkat çekici-
dir. Asit yağmurlarının insanlar üzerindeki dolaylı etkileri, yüzey ve içme suları, yer altı suları, top-
rak, ağır metaller, bitkiler ve balıklar üzerindeki etkilerine bağlı olarak, bu unsurların kullanılması
sonucunda uzun vadede insan bünyesinde asidik depolanmaya neden olmasıdır. Göllere ve akarsu-
lara düşen asit yağmurları, sudaki asit dengesini bozar ve balıkları etkiler. Balıkların bu durumdan
etkilenmesi besin zinciri yoluyla bizleri de etkilemektedir.

1. Asit yağmurlarına neden olan gazların suda çözünme tepkimelerini yazarak eşlenik asit-baz çiftlerini
belirtiniz.

123
Hazırlayan: Vedat MAMİŞ