Page 136 - KİMYA-11

70 KİMYA 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

6. ÜNİTE > Kimyasal Tepkimelerde Denge Kazanım: 11.6.3.6.Tampon çözeltilerin özellikleri ile günlük kullanım alanlarını ilişkilendirir.
Genel Beceriler: Bilgi Okuryazarlığı Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi EKOSİSTEM İÇİN TAMPON ÇÖZELTİLERİN ÖNEMİ 20 dk.

Amacı Canlıların yaşamında tampon çözeltilerin önemini ayırt edebime Bireysel

Yönerge Soruları aşağıdaki paragrafa göre cevaplayınız.

Suda yaşayan canlıların yaşama ortamları için suyun pH
değeri çok önemlidir. Balıklar ve bitkiler milyonlarca yıl
içinde belirli su koşullarına adapte olmuştur ve farklı ortam-
larda hayatta kalamazlar. Çevresel faktörler ve asit yağmurları
canlıların yaşam alanlarının pH değerlerini düşürürse bu
onların yaşamlarını tehdit eden bir durum oluşturur. Ama
ani pH değişimlerine karşı onları koruyan bir faktör vardır.
O da suda bulunan bazı iyonların tamponlama etkisi. Sert
suların içeriğinde bulunan karbonat ve bikarbonat iyonları,
suya bazik tampon özelliği verir. Sudaki bazik tampon çözeltilerinin miktarı, suyun "alkalinitesi" olarak
adlandırılır. Asit yağmuru şeklinde asidik su eklenmesinden dolayı belirli bir su kütlesinin pH değeri
düştüğünde çözünmüş CaCO 3 gibi bazik tampon çözeltiler, asidik su ile reaksiyona girer. Bu şekilde,
suda yaşayan türlerin hayatta kalması için gerekli olan suyun pH değeri korunur. Aksi takdirde düşük
pH, balıkların solungaçlarına, dış iskeletine ve yüzgeçlerine fiziksel zarar verebilir.

1. Musluklarımızdan akan suyun içinde de tamponlama özelliğine sahip iyonlar var mıdır? Açıklayınız.

2. Akvaryumların içine damıtılmış su koymak, balıkların yaşam ortamları için uygun mudur? Açıklayınız.

3. Gıda katkı maddelerinde, boya endüstrisinde, ilaç sanayinde, şampuanlarda tampon çözeltiler kul-
lanılmaktadır. Bu alanlarda tampon çözelti kullanmanın neden gerekli olduğunu açıklayınız.

4. Başka hangi endüstriyel ürünlerde tampon çözelti kullanmak gerekli olabilir? Beyin fırtınası yapınız.

136
Hazırlayan: Esin EKMEKÇİOĞLU