Page 61 - KİMYA-11

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 11 28

3. ÜNİTE > Sıvı Çözeltiler ve Çözünürlük Kazanım: 11.3.1.1. Kimyasal türler arası etkileşimleri kullanarak sıvı ortamda çözünme olayını açıklar.
Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi Genel Beceriler: Karar Verme Becerisi, Problem Çözme Becerisi

Etkinlik İsmi ÇÖZÜNME 30 dk
Amacı Benzer maddelerin birbiri içinde çözünmesini açıklayabilme Bireysel

Yönerge Aşağıda verilen bilgi ve örneklerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

• Birbirine benzer maddeler birbirleri içinde çözünürler. Apolar bir madde apolar çözücüde, polar
bir madde de polar bir çözücüde çözünür. Bu durum benzer benzeri çözer ilkesi ile açıklanır. NH
3
polar olduğu için kendi gibi polar olan suda çözünürken CO apolar olduğu için suda çözünmez.
2
• Esra Öğretmen kimya dersinde çözücü çözünen etkileşimlerini anlatmaktadır. Bununla ilgili
aşağıdaki örnek soruları, örnek soruların yanına da cevaplarını tahtaya yazmıştır. Öğrencilerin de
benzer örnekler yapabilmesi için bir tablo hazırlamış ve bu tabloyu doldurmalarını istemiştir.
Örnek: H O – NH birbiri içinde çözünür mü? Cevap: Çözünür
3
2
-Çözünme nedeni nedir? Nedeni: ikisinin de polar molekül olması
-Aralarındaki etkileşim türü nedir? Etkileşim türü: dipol-dipol etkileşim
NOT: H atomunun F, O, N atomlarından birine bağlanarak oluşturduğu moleküller arasında hidrojen bağı oluşur.
H O – NH arasında hidrojen bağı da vardır.
3
2
İki molekül arasında oluşan etkileşimde dipol-dipol etkileşim yanında hidrojen bağı da bulunduğu
zaman, hidrojen bağı güçlü olduğu için daha etkin olacaktır.
Örnek: KCl - H O birbiri içinde çözünür mü? Cevap: Çözünür
2
-Çözünme nedeni nedir? Nedeni: H O polar-KCl iyonik bileşik
2
-Aralarındaki etkileşim türü nedir? Etkileşim türü: İyon-dipol etkileşimi

1. Esra Öğretmen’in hazırladığı tabloyu verilen örnekleri dikkate alarak doldurunuz.

Çözücü-Çözünen Çözünür Çözünmez Polarlık-Apolarlık Durumu Etkileşim Türü
N - CCl 4
2
H O - HF
2
CO - H O
2
2
NaCl - H O
2
O - KBr
2
BH - CS 2
3
CH OH - NH 3
3
CH Cl - H 2
3
I - HBr
2
2. Günlük yaşamda kullanılan çözücü-çözünen etkileşimlerine siz de üç örnek yazınız.

61