Page 70 - Tarih 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 11 33

4.ÜNİTE > Devrimler Çağında Değişen Devlet-Toplum İlişkileri
Kazanım 11.4.5: 1876-1913 arasında gerçekleştirilen darbelerin Osmanlı siyasi hayatı üzerindeki etkilerini değerlendirir.
a) 1876, 1909 ve 1913 darbelerinin aktörlerine, iç ve dış sebeplerine, gerçekleştirilme şekillerine ve sosyo-politik sonuçlarına değinilir.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi
Etkinlik İsmi SİYASİ BUHRAN 20 dk.
Amacı 1909 Darbesi öncesi ve sonrası gelişmelerin siyasi hayata etkilerini değerlendirebilme. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki soruları metinden hareketle cevaplayınız.

23 Temmuz 1908’de II. Meşrutiyet’in ilanı Osmanlı ülkesinde coşku ile karşılanmıştı. İttihat ve
Terakki Cemiyeti imparatorluğun en önemli siyasi gücü oldu. İttihat ve Terakki liderleri im-
paratorluğun çöküşünü önleyebileceklerini zannediyorlardı. Ama olaylar aksi yönde gelişti.
Meşrutiyet’in ilânından hemen sonra Bulgaristan bağımsızlığını ilan etti. Ardından Avustur-
ya-Macaristan, Bosna-Hersek’i topraklarına kattığını açıkladı. Girit Meclisi de Osmanlı İmpa-
ratorluğu’ndan ayrılarak Yunanistan’a bağlanma kararı aldı. O dönemin karmaşa ortamı içinde
muhalefetle sürtüşmeler artmıştı. Cemiyet artık devlet işlerine el atmaya ve kadrolarında tasfiye
yapmaya başladı.
“Serbestî” gazetesinin başına geçen Hasan Fehmi, yazılarında İttihat ve Terakki’yi sert bir dille
eleştiriyordu. İttihatçılar, Hasan Fehmi’yi susturmak için gazeteye tehdit mektupları gönderdiler.
Ancak Hasan Fehmi yazılarına devam edince 6 Nisan 1909 akşamı Galata Köprüsü üzerinde
vuruldu. 8 Nisan günü çıkan gazeteler İttihatçılara ateş püskürüyordu. Cenaze töreni İttihat-
çı muhaliflerinin bir gövde gösterisi olmuştu. İttihatçılara karşı duyulan huzursuzluk cenazeyle
iyice artmıştı. Selanik’ten İstanbul’a Meşrutiyet’in muhafızı olarak getirilmiş olan Avcı taburu
erleri, subaylarını hapsederek 12/13 Nisan 1909 gecesi ayaklandılar (Rumî Takvim’e göre 31 Mart
1325). İsyan eden askerler Sultanahmet Meydanı’nda toplandılar. Bunun üzerine hazırlanan Ha-
reket Ordusu birlikleri 23-24 Nisan günlerinden itibaren İstanbul’a girerek duruma hâkim oldu.

Meclisin 27 Nisan 1909’daki oturumunda II. Abdülhamid’in tahttan indirilmesine ve Veliaht
Mehmet Reşad’ın padişah olmasına karar verildi. II. Abdülhamid tahttan indirilirken hazırlanan
fetvada dolaylı olarak isyandan sorumlu tutulmuştu.
Afyoncu, E., Önal, A., Demir, U. (2010). Osmanlı İmparatorluğu’nda Askerî İsyanlar ve Darbeler.
İstanbul: Yeditepe Yayınevi. (s.165-170’ten düzenlenmiştir.)

1. II. Meşrutiyet’in coşkulu bir şekilde karşılanmasının gerekçeleri neler olabilir?

69