Page 183 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 89

3. ÜNİTE > Şiir Kazanım A.1.13: Metinler arası karşılaştırmalar yapar.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi Sanat Ne İçin? 25 dk.

Amacı Tanzimat Dönemi şiiri ile Milli Edebiyat Dönemi şiirini sanat anlayışı ve dili yönünden karşılaştırabilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metinleri okuyunuz. Metinlerden hareketle soruları cevaplayınız.
(Metinler, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)
I. Metin II. Metin

Bir Şairin Hezeyanı Bırak Beni Haykırayım

Merhaba ey harap makbereler, Ben en hakîr bir insanı kardeş sayan bir rûhum;
Sâfiline küşâde pencereler! Bende esîr yaratmayan bir Tanrı’ya îman var;
Nezdinizde karârı pek severim. Paçavralar altındaki yoksul beni yaralar;
Bence hep şi’rdir bu meşcereler,
Şu bayırlar, harabeler, dereler. Mazlumların intikamı olmak için doğmuşum.
Bu esen rüzgârı pek severim. Volkan söner, lâkin benim alevlerim eksilmez;
Bahrdan levhime gelir safvet, Bora geçer, lâkin benim köpüklerim kesilmez.

Safvet-i lehv o en güzel sanat.
Ebrden kalbime iner rikkat, Bırak beni haykırayım, susarsam sen mâtem et;
Rikkat-i kalb, o en büyük hikmet. Unutma ki şâirleri haykırmayan bir millet,
Bu hazan u baharı pek severim. Sevenleri toprak olmuş öksüz çocuk gibidir;
Dilemem şeyh ü şâbdan irşâd,

Encümenden hiç istemem imdâd Zaman ona kan damlayan dişlerini gösterir,
Bana üstad-ı sun’dur üstad Bu zavallı sürü için ne merhamet, ne hukuk;
Bunu cehlimden eyle istişhâd Yalnız bir sert bakışlı göz, yalnız ağır bir yum-
Cehl ile iftiharı pek severim. ruk! ..
…
Abdülhak Hamit Tarhan
Mehmet Emin Yurdakul
Kelime Dağarcığı:
cehl: Cehalet. ebr: Bulut. encümen: Toplum. hezeyan: Sayıklama. istişhâd: Çıkarım, çıkarma. küşâde: Açılmış, açık,
ferah. levh: Üzerine yazı yazılabilecek ve resim yapılabilecek yassı düz nesne veya yüzey. makbere: Mezarlık, kabristan.
meşcere: Ağacı bol olan, ağaçlık yer, koru. rikkat: İncelik. sâfil: Yüksek olmayan, alçak. safvet: Saflık. şâb: Genç. üstad-ı
sun: Yol gösterici.

1. Tanzimat’ın ikinci döneminde “Sanat sanat içindir.” görüşü, Millî Edebiyat Dönemi’nde ise “Sanat
toplum içindir.” görüşü hâkim olmuştur. Abdülhak Hamit Tarhan, Tanzimat’ın ikinci döneminin,
Mehmet Emin Yurdakul ise Millî Edebiyat Dönemi’nin önemli isimlerindendir. Buna göre,
a) Yukarıdaki şiirlerden hangisi Abdülhak Hamit Tarhan’a, hangisi Mehmet Emin Yurdakul’a ait
olabilir? Gerekçesiyle birlikte yazınız.

181