Page 114 - Coğrafya Beceri Temelli | 12.Sınıf

COĞRAFYA 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
3. Gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerin 2010’da küresel ekono-
Etkinlik No.: 18
miden aldıkları pay; %53,67, 2015’te de %57,57 oranında gerçek-
Yönerge leşmiştir. 2022 yılında ise bu payın % 62,26 oranında olacağı tah-
min edilmektedir. Bu oranlar doğu ülkelerinin ekonomideki payı
1. Üç kıtanın birbirine en fazla yaklaştığı yerde yer alması, farklı ve söz hakkının hızla arttığını göstermektedir. Ekonomilerini ve
ulaşım türlerinin bu kıtalar arasındaki bağlantıyı sağlaması ve bölgesel bütünleşme faaliyetlerini artıran gelişmekte olan ve az
Türkiye'nin bu bağlantının merkezinde yer alması, Türkiye'ye gelişmiş ülkelerin politikalarının etkili olduğu söylenebilir.
ulaşım alanında coğrafi konumundan dolayı bir çok avantaj 4. Gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerin nüfusu; 1950’den 2020’ye
sağladığı söylenebilir. Ülkemizden geçen transit yollar bu duru- kadar artmış, BM'nin 2020 sonrası tahminlerinegöre de artmaya
mun bir göstergesidir. Ticaretin gelişmesi, yeni ticaret yollarının devam etmektedir. Ticarete konu olan mal ve hizmetlerin tüketil-
planlanması ve özellikle gelişen sanayiyle eenerji kaynaklarına mesi ekonominin önemli bir basamağıdır. Gelişmekte olan ve az
duyulan ihtiyacın artması ulaşımın gelişmesini zorunlu kılmak- gelişmiş ülkelerin nüfusunun fazla olması mal ve hizmet talebiyle
tadır. Bu durum demiryolu ulaşımının hızlı, güvenli, konforlu birlikte tüketimi de artıracaktır. Bu durum, gelişmekte olan ve az
bir şekilde gelişmesini sağlayacaktır. Tren teknolojilerinde, ray gelişmiş ülkeleri önemli bir pazar alanı hâline getirecektir.
sistemlerinde, taşımacılık koşullarında ise yeniliklerin devam
etmesi ve gelişme kaydedilmesi olasıdır.

2. Demir İpek Yolu Türkiye ile birlikte pek çok faklı ülkeden geç- Etkinlik No.: 20
mekte ve bu ülkeleri ekonomik açıdan birbirine bağlamaktadır.
Gelecekte bu hat üzerindeki ülkelerin ticari ilişkilerinde gelişme- 1. Yönerge
lerin olacağı, ticaretin artacağı, dünya ticaretinin farklı bir şekil
alarak güzergah değiştireceği öngörülmektedir. Bu durum göz 1. Batı Avrupa, Kuzey Amerika, Güney Doğu Asya ve Japonya. Bu
önüne alındığında Türkiye'nin ticari açıdan sağlayacağı girdi- bölgelerde üretim ve tüketimin fazla olması, küreselleşen dün-
nin yanı sıra üretimde dolayısıyla sanayide önemli gelişmelerin yayla birlikte iletişim, reklamcılık ve ulaşımın gelişmesi gibi fak-
olması beklenmektedir. Ticaret ve sanayinin gelişmesi hizmet törler ticaretin gelişmesini sağlamıştır.
sektörünün de gelişmesini sağlayacak, aynı doğrultuda üretimin
ve istihdamın artması ülkenin her açıdan büyümesinde önemli 2. Kuzey Amerika ve Güney Doğu Asya ile karşılıklı ve dengeli bir
ölçüde etkisi olacaktır. ticari ilişkisi bulunan Batı Avrupa’nın genellikle tüm kıtalarda
ticari faaliyette bulunduğu söylenebilir.
3. Orta Doğu ve Hazar Denizi çevresinde önemli doğalgaz ve
petrol yatakları bulunmaktadır. Bu bölgelerden boru hatlarıy- 2. Yönerge
la yapılan Perol ve doğalgaz taşımacılığında Türkiye avantajlı
bir konumdadır. Çünkü, İran ve Rusya ile Hazar kıyısındaki 1. Petrol üretimi diğer bölgelere düşük olan Asya-Pasifik ve Avrupa
ülkeler, dünyanın önemli doğal gaz üreticileridir. Bu bölge- bölgeleri,küresel ekonomide ise önemli bir yere sahiptir. Bu du-
lerde üretilen enerji kaynakları, Türkiye üzerinden dünya rumun gelişmesinde etkili ekonomi politikaları benimsemeleri,
pazarlarına sunulabilmektedir. Özellikle dünyanın önemli doğal kaynak yönetimini doğru yapmaları, gelişmiş teknolojilere
üretim alanlarından olan Avrupa, her geçen gün artan enerji sahip olmaları vb. faktörlerden söz edilebilir.
ihtiyacını karşılamak amacıyla sözü edilen bölgelerden yeni
projeler geliştirerek enerji kaynağı temin etme yoluna git- 2. Petrol, çok sayıda sektörün ham maddesi olma özelliği göstermek-
mektedir. böylece Türkiye de coğrafi konumu nedeniyle bu tedir. Bunlardan bazıları; rafineri yakıt gazı, sıvılaştırılmış petrol
projelerde paydaş olarak yer almaktadır. Türkiye'nin ticaret, gazı (LPG), jet yakıtı, kalorifer yakıtı, asfalt, madeni yağ vb.dir.
turizm, ulaşım vb. ekonomik faaliyetlerin gelişmesi ve strate- Ham petrolün arıtımı ile ikincil ürünler de elde edilmektedir. Ay-
jik açıdan önemini artıran bu ortaklıklar ülkemizin gelişen rıca sayılan ürünlerin bir kısmı petrokimya sanayilerinde girdi
ekonomisinin ihtiyaç duyduğu enerjinin daha az maliyetle veya destek ürünü olarak kullanılmaktadır. Bu özelliği sayesinde
elde edilmesini sağlamakta ve politik açıdan da diğer dünya petrolün ekonomide ve siyasi stratejilerde önemi artmıştır.
devletleri arasında saygın bir yer kazanmasında önemli bir rol
oynamaktadır. 3. Dünya petrol üretiminde Orta Doğu Bölgesi ilk sırada, Asya-Pa-
sifik Bölgesi son sıralarda; tüketim ve talepler açısından ise As-
ya-Pasifik Bölgesi ilk sırada, Orta Doğu Bölgesi son sıralarda yer
almaktadır. Bu durum, iki bölgenin ekonomik gelişmişlik farkı-
Etkinlik No.: 19
nın fazla olması sonucu gerçekleşmiştir. Asya-Pasifik bölgesinde
Yönerge hızla büyümeye devam eden gelişmiş ekonomiler, küresel tica-
rette önemli rol oynamaktadır. Orta Doğu bölgesi ise çoğunlukla
1. Küresel ekonomide gelişmiş ülkelerin 1980 yılında aldığı pay ham madde üretimi ve satışı yapmakta, kendi içinde kullanabi-
%63,59 iken 2000 ve sonrasındaki yıllarda bu pay düşüşe geç- leceği sektör sayısını ve teknolojisini geliştirmeye yönelik doğru
miştir. En gelişmiş ekonomilerin ABD ve Batı Avrupa ülkeleri ekonomik politikalar benimsememektedir.
olduğu düşünüldüğünde, Batı bloğundaki ayrışmanın da küresel
ekonomiden aldıkları payın düşmesine sebep olduğu düşünü-
lebilir.
2. Batı ülkelerinin çekişmesi ve ayrışmasını fırsat bilen az gelişmiş
ve gelişmekte olan ülkeler, iki yanlı politikalar benimseyerek böl-
gesel bütünleşme faaliyetlerinde bulunmuşlardır. Ortak çıkarla
hareket eden bu ülkeler, küresel ekonomiden aldıkları payı da
artırmışlardır. 1980 yılında%36,41 olan bu pay 2000 ve sonrasın-
da gittikçe artmış, 2010 ve sonrasında ise gelişmiş ülkelerin aldığı
payın üstüne çıkmıştır.

112