Page 137 - Fizik 12 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 12 85

4. ÜNİTE > Atom Fiziğine Giriş ve Radyoaktivite Kazanım 12.4.2.4: Madde ve antimadde kavramlarını açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi

Etkinlik İsmi KÜRELER 25 dk.
Amacı Madde ve antimadde kavramlarını model üzerinden açıklayabilme. Bireysel
1. Yönerge Teorik bir modelleme çalışmasında bazı maddelerin kendilerine zıt özellikteki hâlleri yani antimad-
deleri renkli küreler kullanılarak modellenmek istenmektedir. Kullanılacak kürelerin temsil ettiği
parçacıkların özellikleri aşağıda verilmiştir. Her bir küre, atomda bulunan bir parçacığı ve onun
zıt özellikli biçimini (antiparçacığını) temsil ettiğine göre hangi kürelerin birbirinin antiparçacığı ve
hangisinin madde, hangisinin antimadde parçacığı olduğunu belirleyiniz. Helyum, sodyum ve azot
atomlarının antiparçacıklarının modellenmesi için bu kürelerden hangilerinin kullanılması gerekti-
ğini de açıklayınız.
Küreler ve Özellikleri

Mavi küre ile Sarı küre ile Atomik kütle Beyaz kürenin Mavi küreden Siyah kürenin
aynı kütleye aynı kütleye birimi antiparçacığıdır. daha ağırdır. antiparçacığıdır.
sahiptir. sahiptir. yaklaşık sıfırdır. Yüksüzdür. Yükü mavi küre
Yükü negatiftir. Yükü negatiftir. Madde çekirde- ile aynıdır.
ğinde bulunur.

Yeşil Küre:
Mavi Küre:
Sarı Küre:
Kırmızı Küre:
Siyah Küre:
Beyaz Küre:
Helyum:
Sodyum:
Azot:

2. Yönerge Bu teorik çalışmada araştırmacı bir bilim insanı olarak görevlendirildiğinizi düşününüz. Kürelerin
temsil ettiği parçacıklarla kurulan hipotezleri inceleyerek yorumlamanız istenmektedir. Aşağıda ve-
rilen bu hipotezlerle ilgili yorumlarınızı yazınız.
Hipotez 1: Sarı küreye etki eden yer çekimi kuvveti, yeşil küreye etki eden yer çekimi kuvvetinden daha
küçüktür.
Hipotez 2: Kırmızı küre ayna önünde döndürülürse aynadaki görüntüsü sarı küre ile eşleştirilebilir. Bu
durumda kürelerin açısal momentumları zıt yönlüdür. Yani bu parçacıkların spinleri birbirine zıt yönlü
olur.
Hipotez 3: Yeşil ve mavi kürelere etki eden yer çekimi kuvvetleri aynı olmalıdır.
Hipotez 4: Parçacıkların tarihsel keşif süreci incelendiğinde siyah küre, ilk keşfedilen antiparçacıktır.

3. Yönerge Mavi ve yeşil küreler ile temsil edilen parçacıklar uygun şartlarda bir araya getirildiğinde çok büyük
bir enerji açığa çıkar ve parçacıklar yok olur. Bu sırada iki adet foton oluşur. Bu dönüşüm işlemlerin-
de yüksek enerjili tek foton yerine iki foton oluşmasının temel nedeninin ne olabileceğini, fizikteki ko-
runum yasalarını düşünerek yorumlayınız. Başka hangi kürelerin temsil ettiği parçacıkların uygun
şartlarda bir araya getirildiğinde yüksek enerji oluşturabileceğini açıklayınız.

135
Hazırlayan: Dilek DEMİR