Page 40 - Fizik 12 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

21 FİZİK 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

4 Aşağıda verilen deney düzeneği ile eşit kütleli, içi dolu X ve Y kürelerinin A ve B noktaları arasında
yaptıkları hareketlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Deneyde kullanılan ve yarıçapları sırasıyla r ve
2r olan X ve Y küreleri aynı anda ve aynı V öteleme hızı ile A noktasından ayrı ayrı harekete başla-
tılmıştır. Kürelerin düzlem üzerindeki gözlenen konumları Şekil I ve Şekil II’de verilmiştir. (Deney
düzeneklerinde sürtünmeli bölge dışındaki noktalarda küreler ile düzlem yüzey arasındaki sürtün-
meler ve sürtünmeye harcanan kinetik enerjiler ihmal edilmiştir.)

V
r
X
A B
Sürtünmeli ortam
Şekil I

V

2r
Y

A B
Sürtünmeli ortam
Şekil II
a) Kürelerin sürtünmeli bölgeye gelene kadar ve sürtünmeli bölgeyi geçtikten sonra yaptıkları ha-
reketin türü nedir?

b) Hangi kürenin dönme kinetik enerjisi daha büyüktür? Açıklayınız. (I = 2 5 m r )
.
2

38
Hazırlayan: Murat ERAT